Anda mungkin sangat berhati-hati semasa menjalankan eksperimen, namun, mereka masih berkemungkinan mempunyai beberapa ralat percubaan. Ia menjadi hampir mustahil untuk mengelakkan ralat sama sekali apabila anda cuba mengambil ukuran yang tepat, atau menghadapi masalah dengan peralatan. Pengukuran kuantiti fizik tidak boleh sentiasa menjadi nilai yang betul.
Untuk mengelakkan ralat tersebut, saintis cuba mengklasifikasikan ralat dan menghapuskan ketidakpastian dalam pengukuran yang dibuat olehnya. Adalah penting untuk menyemak asal ralat dan bagaimana ralat ini boleh menjejaskan keputusan apabila mendapatkan keputusan.
Terdapat dua jenis ralat utama- Ralat sistematik dan Ralat rawak. Mengetahui tentang ralat sistematik dan rawak membantu kami melaksanakan eksperimen dengan lebih baik dan mengurangkan ralat.
Ralat Sistematik vs Rawak
Perbezaan antara ralat sistematik dan rawak ialah ralat sistematik berlaku kerana peralatan yang tidak betul atau tidak sempurna. Oleh kerana radas yang tidak sempurna, setiap ukuran yang diambil akan menjadi tidak betul dengan jumlah yang sama. Sebaliknya, ralat rawak berlaku kerana gangguan yang tidak dapat dielakkan atau disebabkan masalah yang anda hadapi semasa mengambil ukuran kuantiti yang berubah mengikut masa.
Jadual Perbandingan Antara Ralat Sistematik dan Rawak
| Parameter Perbandingan | Ralat Sistematik | Ralat Rawak |
|---|---|---|
| Maknanya | Ralat sistematik ialah ralat yang timbul kerana kerosakan pada alat pengukur. | Ralat rawak ialah ralat yang timbul kerana perubahan persekitaran yang tidak dapat diramalkan. |
| Berulang-ulang | Kesilapan sistematik adalah berulang. | Ralat rawak biasanya tidak berulang. |
| punca | Kecacatan dalam peralatan eksperimen. | Variasi bacaan yang tidak dapat diramalkan, gangguan dalam persekitaran. |
| Pengurangan | Ralat sistematik boleh dikurangkan dengan menggunakan radas yang betul atau teknik yang betul. | Ralat rawak boleh dikurangkan dengan mengambil bacaan berulang kali dan menambah bilangan pemerhatian. |
| Jenis | Tiga jenis: Instrumen, Persekitaran, Ralat sistematik. | Tiada jenis. |
| Boleh dihasilkan semula | Ini boleh dihasilkan semula. | Ini tidak boleh dihasilkan semula. |
| Besarnya kesilapan | tetap | pelbagaikan |
Apakah Ralat Sistematik?
Ralat sistematik juga dikenali sebagai bias sistematik. Ralat ini adalah ralat konsisten yang boleh diulang kerana reka bentuk eksperimen yang cacat. Biasanya, ralat tersebut dihasilkan dengan menggunakan alat pengukur yang tidak ditentukur dengan betul atau menggunakan instrumen dengan tidak betul.
Sumber kesilapan sistematik:
- Instrumen yang tidak ditentukur dengan betul
- Alat usang
- Seseorang individu mengambil ukuran dengan salah
Terdapat tiga jenis ralat sistematik:
- Ralat instrumental- Pada asasnya, terdapat tiga punca ralat instrumental:
- Ralat pemerhatian- Ralat pemerhatian timbul apabila pemerhati tidak mentafsir bacaan dengan betul. Sebagai contoh, jika penunjuk voltmeter ditetapkan pada skala dan garis penglihatan tidak betul-betul di atas penunjuk, ralat pemerhatian mungkin timbul.
- Ralat persekitaran- Apabila terdapat perubahan di persekitaran seperti tekanan, kelembapan, dan sebagainya, ia mungkin menimbulkan ralat persekitaran. Ralat sedemikian boleh dihapuskan dengan membuat pengaturan untuk mengawal kelembapan atau suhu.
Apakah Ralat Rawak?
Seperti namanya, ralat rawak adalah tidak teratur dan tidak mungkin untuk diramalkan. Ralat sedemikian timbul apabila terdapat beberapa batasan yang tidak dikawal oleh penguji. Parameter ini boleh mengganggu keputusan percubaan.
Ralat rawak juga dikenali sebagai ralat statistik. Hal ini demikian kerana kesilapan tersebut boleh dihapuskan dengan cara statistik kerana ia tidak teratur dan tidak konsisten.
Tidak seperti ralat sistematik, ralat rawak boleh dikurangkan dengan mengambil pemerhatian berulang kali dan mengambil purata sejumlah besar pemerhatian.
Perbezaan Utama Antara Ralat Sistematik dan Rawak
Kesimpulan
Apabila kita mengukur kuantiti fizik, kita tidak boleh sentiasa mendapat nilai sebenar yang tepat. Sentiasa terdapat beberapa ralat yang terlibat di dalamnya. Dua ralat yang paling biasa ialah ralat sistematik dan ralat rawak.
Pada asasnya, ralat sistematik berlaku kerana struktur mekanikal alat pengukur yang rosak manakala ralat rawak berlaku kerana gangguan yang tidak dapat diramalkan di persekitaran seperti perubahan tekanan, suhu. Ralat rawak juga mungkin timbul jika pemerhati tidak dapat mengambil bacaan yang betul.
Menghapuskan kedua-dua ralat sepenuhnya tidak mungkin. Walau bagaimanapun, jika dicuba, semua ralat sistematik boleh dialih keluar, tetapi mungkin masih terdapat beberapa ralat rawak dalam pengukuran. Ralat rawak tidak berbahaya seperti ralat Sistematik.
