Mineral gipsum dan anhidrit cukup terkenal, terutamanya di kalangan pengumpul, menjadikannya mineral yang sangat popular. Kedua-duanya adalah bentuk kalsium sulfat dalam satu cara. Terdapat banyak perbezaan antara keduanya, yang dijelaskan secara terperinci di bawah. Kedua-dua mineral ini telah digunakan sebagai contoh dalam buku teks dan ciri-cirinya telah diketengahkan.
Gipsum vs Anhidrit
Perbezaan antara gypsum dan anhydrite ialah Gypsum adalah mineral yang berair dan mengandungi 2 molekul air, manakala anhydrite, seperti yang diketahui, adalah mineral yang bersifat kontang dan tidak mengandungi molekul air. Formula kimia gipsum ialah (CaSO4 2H2O). Sebaliknya, formula kimia anhidrit ialah (CaSO4).
Molekul positif air dalam gipsum menarik molekul negatif oksigen. Ini kerana ikatan hidrogen akan menjadi lebih kuat hanya jika suhu kekal sejuk. Gipsum menjadi tidak stabil apabila haba memusnahkan ikatan hidrogen dan menyingkirkan air daripada penghidratan. Gipsum adalah mineral yang sangat lembut dan merupakan bentuk kalsium sulfat.
Anhidrit ialah mineral ortorombik. Ia tidak bertindak balas dengan asid hidroklorik. Ia adalah mineral keras. Ia adalah kristal keras dengan ketumpatan kekerasan 3.0. Jika kita melihat penilaian kekerasannya, maka ia adalah 3.5. Ia dianggap sebagai sejenis mineral yang jarang ditemui. Ia juga dikenali sebagai kalsium sulfat hidrous.
Jadual Perbandingan Antara Gipsum dan Anhidrit
| Parameter perbandingan | gipsum | Anhidrit |
| Definisi | Gipsum ialah mineral yang berair dan mengandungi 2 molekul air. | Anhidrit, seperti yang diketahui, adalah mineral yang kontang dan tidak mengandungi molekul air. |
| Formula kimia | Formula kimia gipsum ialah (CaSO4 2H2O). | Formula kimia anhidrit ialah (CaSO4). |
| Harta fizikal | Gipsum lebih lembut. | Anhidrit ialah kristal keras. |
| Bentuk struktur | Ia mempunyai bentuk struktur monoklinik. | Ia mempunyai bentuk struktur ortorombik. |
| Ketumpatan | Ketumpatan gipsum adalah kira-kira 2.33g/cc. | Ketumpatan anhidrit ialah 3.2g/cc. |
Apa itu Gypsum?
Gipsum ialah sejenis mineral yang lembut dan merupakan bentuk asas kalsium sulfat. Ia terdiri daripada mineral dihidrat dengan formula kimia CaSO4 2H2O. Ia dilombong secara meluas untuk pembuatannya dan digunakan dalam penyediaan baja dan sebagai bahan utama dalam plaster, papan hitam/kapur turapan, dan dinding kering, dll. Di banyak tempat seperti Mesir, Mesopotamia, Rom, England, gipsum digunakan terutamanya sebagai bahan dalam membuat arca dan objek budaya lain. Selenitnya dihablurkan melalui proses yang dipanggil penghabluran kristal.
Molekul positif air dalam gipsum menarik molekul negatif oksigen. Ini kerana ikatan hidrogen akan menjadi lebih kuat hanya jika suhu kekal sejuk. Gipsum menjadi tidak stabil apabila haba memusnahkan ikatan hidrogen dan menyingkirkan air daripada penghidratan. Gipsum adalah mineral yang sangat lembut dan merupakan bentuk kalsium sulfat.
Gypsum ialah perkataan Greek (gypsos) yang berasal daripada perkataan plaster. Kerana daerah Montmartre, yang terletak di Paris, di mana lombong itu telah lama beroperasi, gipsum terbakar digunakan untuk pelbagai tujuan. Dari sini ia dikenali sebagai Plaster of Paris. Gipsum ini adalah mineral dehidrasi. Gipsum datang dalam bentuknya hanya beberapa minit selepas menambah air kepada gipsum. Bahan dari mana ia dibuat digunakan dalam pembuatan tuangan.
Apakah Anhidrit?
Anhidrit ialah mineral yang merupakan bentuk asas kalsium sulfat dan merupakan mineral kontang. Formula kimianya ialah CaSO4. Ia dalam bentuk kristal ortorombik dengan tiga arah belahan lengkap. Ia mempunyai kekerasan Mohs 3.5 dan ukuran graviti 2.9. Warnanya berbeza-beza iaitu putih, coklat, biru, ungu, dan lain-lain. Selepas mengembangkan tiga rekahan yang terdapat di dalamnya, ia bersinar seperti mutiara, dan permukaan kedua adalah kaca. Mineral ini benar-benar bertukar menjadi gipsum apabila bersentuhan dengan air dan perubahan ini boleh diterbalikkan. Anhidrit juga dikaitkan terutamanya dengan mineral lain seperti kalsit, halit dan sulfida, galena, kalkopirit, molibdenit, dan pirit, dsb.
Ia tidak bertindak balas dengan asid hidroklorik. Ia adalah mineral keras. Ia adalah kristal keras dengan ketumpatan kekerasan 3.0. Ia dianggap sebagai sejenis mineral yang jarang ditemui. Ia juga dikenali sebagai kalsium sulfat hidrous. Istilah ini diberikan oleh A. G. Warner pada tahun 1804. Terdahulu beberapa nama usang diberikan kepada spesiesnya seperti Muriasit dan Carstenite dan lain-lain. 1-3 peratus daripada anhidrit terdapat dalam kubah garam dan selebihnya dibiarkan sebagai penutup. Halit yang terdapat dalam air akan hilang.
Perbezaan Utama Antara Gipsum dan Anhidrit
- Gipsum ialah mineral yang berair dan mengandungi 2 molekul air, manakala anhidrit seperti yang diketahui adalah mineral yang bersifat kontang dan tidak mengandungi molekul air.
- Formula kimia gipsum ialah (CaSO4 2H2O). Sebaliknya, formula kimia anhidrit ialah (CaSO4).
- Gipsum lebih lembut manakala anhidrit adalah kristal keras.
- Penarafan kekerasan gipsum adalah kira-kira 2 manakala Jika kita melihat kepada penarafan kekerasannya bagi anhidrit, maka ia adalah 3.5.
- Ketumpatan gipsum adalah kira-kira 2.33g/cc manakala ketumpatan anhidrit ialah 3.2g/cc.
- Gipsum mempunyai bentuk struktur monoklinik manakala anhidrit mempunyai bentuk struktur ortorombik.
Kesimpulan
Jadi di sini kita membuat kesimpulan bahawa kedua-dua mineral adalah jauh berbeza antara satu sama lain. Kedua-duanya adalah bentuk kalsium sulfat dalam satu cara. Gipsum ialah mineral yang berair dan mengandungi 2 molekul air, manakala anhidrit seperti yang diketahui adalah mineral yang bersifat kontang dan tidak mengandungi molekul air. Gipsum mempunyai bentuk struktur monoklinik manakala anhidrit mempunyai bentuk struktur ortorombik. Formula kimia juga berbeza. Formula kimia gipsum ialah (CaSO4 2H2O). Sebaliknya, formula kimia anhidrit ialah (CaSO4). Penarafan kekerasan gipsum adalah kira-kira 2 manakala Jika kita melihat kepada penarafan kekerasan anhidrit, maka ia adalah 3.5.
Rujukan
- https://scholarcommons.usf.edu/ijs/vol25/iss3/2/
- https://www.journals.uchicago.edu/doi/abs/10.1086/515996
- https://pubs.geoscienceworld.org/sepm/jsedres/article-abstract/34/3/512/95719
