Gempa bumi adalah fenomena yang menyebabkan gelombang seismik dan boleh berlaku secara semula jadi atau disebabkan oleh manusia. Di permukaan Bumi, ia boleh dikenali apabila berlaku gegaran, sesaran atau gangguan secara tiba-tiba. Titik di mana gempa bumi berasal diwakili oleh kedua-dua pusat gempa dan hiposenter. Kedua-duanya mencipta kesan dramatik di lokasi gempa bumi.
Epicenter vs Hypocenter
Perbezaan antara Epicenter dan Hypocenter ialah Epicenter muncul pada atau di atas permukaan Bumi, manakala Hypocenter muncul di bawah permukaan Bumi. Gelombang yang dipancarkan dari Epicenter adalah gelombang badan dan permukaan manakala gelombang yang dipancarkan dari Hypocenter adalah gelombang badan sahaja.
Pusat gempa adalah lokasi sebenar gempa bumi di permukaan bumi, dan ia menyebarkan gelombang yang berbeza. Dalam kata yang lebih mudah, ia boleh dikatakan berlaku di atas permukaan bumi. Ia adalah titik fokus yang diperiksa dan dikaji oleh ahli seismologi untuk memahami kesan dan penghantaran gempa bumi. Selalunya dicadangkan bahawa kebanyakan kerosakan berlaku di pusat gempa.
Hypocenter ialah titik yang berada di bawah permukaan bumi. Ia dirujuk sebagai titik sebenar dari mana gempa bumi akhirnya berasal. Ia sering diistilahkan sebagai fokus atau sifar tanah bagi gempa bumi. Hypocenter boleh berpuluh hingga ribuan km dalam di bawah permukaan. Apabila altitud hiposenter meningkat, batuan menjadi mengelupas dan mulur.
Jadual Perbandingan Antara Epicenter dan Hypocenter
| Parameter Perbandingan | Pusat gempa | Hypocenter |
| Definisi | Episentrum adalah titik di permukaan bumi di mana letupan atau gempa bumi berlaku. | Hypocenter ialah titik asal atau sub-aras letupan. |
| kedudukan | Ia kelihatan di atas atau di atas Bumi. | Ia muncul di sub-level atau bawah tanah Bumi. |
| ombak | Ia menyebabkan kedua-dua badan dan gelombang permukaan. | Ia hanya menyebabkan gelombang badan. |
| Dimensi | Ia mengukur kesan 2-D (D singkatan untuk dimensi) tentang bagaimana terdapat penyebaran gelombang. | Ia mengukur kesan 3-D tentang bagaimana terdapat penyebaran gelombang. |
| Nama lain | Juga dikenali sebagai Focal Point atau Epicentrum. | Juga dikenali dengan nama Focus atau Ground Zero. |
Apa itu Epicenter?
Episentrum ialah tempat gempa bumi merebak secara jejari dengan permukaan 2 dimensi. Lokasi dari mana gempa bumi datang ke pusat gempa boleh mencapai panjang ratusan hingga kilometer. Perkataan Epicenter dicipta oleh ahli seismologi Ireland Robert Mallet. Pusat gempa sering dirujuk sebagai 'pusat aktiviti gempa bumi. Kedalaman fokus gempa bumi yang muncul di kerak bumi boleh berkisar antara 2 hingga 20 km.
Lokasi Episentrum boleh dikira dengan menggunakan data daripada seismograf dan stesen pengukur lain, yang akan membantu untuk menentukan jenis gelombang yang dipancarkannya. Gelombang seismik boleh ditentukan dari ratusan dan ribuan kilometer dari asal gempa. Terdapat dua bahagian gelombang yang dipancarkan oleh pusat gempa bumi, iaitu gelombang badan dan gelombang permukaan. Gelombang badan biasanya dikesan dari pusat gempa.
Dua bahagian gelombang badan ialah gelombang p dan gelombang s. Gelombang P dipanggil gelombang Primer, yang juga merupakan gelombang tekanan di mana terdapat transmogrifikasi gelombang, yang berkadar dengan penghantaran gelombang. Gelombang S dipanggil gelombang sekunder, di mana terdapat transmogrifikasi gelombang yang berserenjang dengan penghantaran. Gelombang mendapat nama mereka kerana gelombang-S datang selepas gelombang-p. Jarak pusat gempa juga digunakan untuk mengira magnitud seismik seperti yang dibangunkan oleh Richter dan Gutenberg.
Apa itu Hypocenter?
Hypocenter ialah buaian atau tempat kelahiran di mana gempa bumi berlaku. Juga dikenali sebagai fokus atau sifar tanah kerana letupan nuklear (gempa bumi) berlaku di bawah tanah. Hypocenter ialah kedudukan gempa bumi di mana tenaga yang tersimpan di dalam batu, iaitu tenaga terikan, dilepaskan dan kesalahan pecah mula kelihatan. Sesar ialah keretakan batuan yang telah berlaku anjakan panjang pergerakan batuan seperti pergeseran plat tektonik, yang biasanya berlaku akibat gempa bumi.
Pusat hiposenter, foreshocks, gempa susulan gempa bumi membantu dalam perancangan tiga dimensi bagi sesar. Hipocenter gempa bumi boleh mencapai sepuluh hingga ratus atau bahkan merebak merentasi ribuan kilometer di bawah permukaan bumi. Lebih kedalaman akan gempa bumi hiposenter, ia akan meningkatkan batuan di sekeliling untuk menjadi lebih lembut dan mulur, iaitu mudah alih.
Kerana kesan gempa bumi di kawasan yang sama dalam tempoh beberapa tahun, batu dan batu di bawah tanah akan menjadi sangat lembut sehingga jika terdapat gempa bumi lain di hiposenter yang sama, maka ia tidak akan berbahaya. Menurut kajian, kuasa dan kekuatan gempa bumi bergantung pada tekanan yang dibina pada pedih dan kekerasan batu sebelum pecah. Jadi, jika batu-batu itu pecah atau jika ia sudah berada dalam keadaan yang paling teruk sebelum terdapat tekanan yang besar, ia boleh mempercepatkan, maka gempa bumi tidak akan memudaratkan atau kemusnahan yang mungkin disebabkannya.
Perbezaan Utama Antara Epicenter dan Hypocenter
Kesimpulan
Kedua-dua Epicenter dan Hypocenter memberi kita maklumat tentang asal-usul gempa bumi dengan cara yang lebih mudah. Kedua-dua istilah itu disambungkan kerana gempa bumi menjadi agak berbahaya dan dramatik di kedua-dua titik ini. Gelombang seismik yang dipancarkan semasa gempa bumi merebak secara jejari dari kedua-dua pusat gempa dan hipopusat.
Walaupun ombak mungkin berbeza. Tetapi pusat gempa bumi digunakan oleh ahli seismologi dan saintis untuk pelbagai tujuan seperti mengira jarak, meramalkan sifat gempa bumi, keamatan dan kerosakan yang disebabkan dan juga untuk magnitud gelombang seismik. Manakala pecahan permukaan bumi berlaku di hypocentre.
Rujukan
- https://www.researchgate.net/profile/George_Daglish/publication/268447910_An_Algorithm_for_Concurrent_Location_of_Earthquake_Epi-and_Hypocentres_Using_P-Arrivals_in_an_Interpolative_Tabular_Scan/54c6bbs80d_pdf
- https://academic.oup.com/gji/article-abstract/209/1/453/2931730
