Pengauditan, komponen penting dalam amalan perakaunan ialah proses yang memerlukan pemeriksaan dan pemeriksaan aktiviti, rekod dan operasi sesebuah organisasi untuk memastikan pematuhan dengan rangka kerja organisasi dan keperluan kawal selia yang ditetapkan atau standard.
Walaupun merupakan ruji perakaunan, ia berbeza setakat yang kedua berkenaan dengan menjana dan menyelenggara laporan kewangan sesebuah organisasi atau perniagaan.
Berbeza dengan itu, Pengauditan mengambil berat dengan mengesahkan, menyemak dan menilai ketepatan penyata kewangan yang dijana melalui perakaunan.
Asal dan Evolusi Pengauditan
Pengauditan sebagai proses atau amalan adalah setua Perakaunan. Kedua-duanya menjejaki asal usul mereka dalam tamadun purba Mesopotamia, Mesir, Greece, Rom dan India.
Walaupun teks purba seperti Veda memberikan rujukan ringkas kepada tugas Perakaunan dan Pengauditan, Arthashastra Kautilya membentangkan penerangan terperinci Perakaunan dan Pengauditan.
Perlu diingatkan bahawa istilah 'Audit' telah berasal daripada perkataan Latin 'Audire' yang bermaksud mendengar atau mendengar. Terdahulu, juruaudit biasa mendengar bacaan akauntan akaun untuk menyemak ketepatannya dan mengelakkan penipuan dan kesilapan.
Walau bagaimanapun, Pengauditan mula mengambil alih bentuknya pada abad kelapan belas apabila Revolusi Perindustrian menimbulkan syarikat saham bersama yang dicirikan oleh pemisahan pemilikan dan pengurusan.
Dengan pihak berkepentingan kini menjadi pemilik sebenar syarikat, Pengauditan semakin menjadi instrumen penting untuk menyemak aktiviti pentadbiran pengurus syarikat.
Sehubungan itu, matlamat Pengauditan beralih daripada pengesanan penipuan dan kesilapan semata-mata kepada pengesahan akaun yang adil dan boleh dipercayai.
Untuk memastikan usaha kewangan sesebuah organisasi digambarkan dengan saksama, Jawatankuasa Piawaian Perakaunan Antarabangsa telah menetapkan amalan pengauditan dan perakaunan standard khusus untuk membimbing aktiviti harian Juruaudit dan Akauntan, masing-masing.
Selain itu, kemunculan komputer telah mempertingkatkan lagi sistem perakaunan dan pengauditan.
Matlamat Pengauditan
Terdapat dua matlamat utama Pengauditan.
Bagaimanakah Pengauditan dilakukan?
Sebagai proses yang ketat, Pengauditan membantu dalam mendedahkan status kewangan sebenar sesebuah organisasi. Walau bagaimanapun, skop audit berbeza mengikut saiz dan keperluan organisasi. Sehubungan itu, langkah-langkah berikut diikuti oleh juruaudit semasa proses Pengauditan.
Kelebihan Pengauditan
Pengauditan memberikan beberapa faedah, bukan sahaja kepada organisasi berkenaan tetapi juga kepada pihak berkepentingan yang melabur. Jadual berikut akan menyatakan kelebihan pengauditan dengan lebih jelas.
| Dari Perspektif organisasi | Dari Perspektif pihak berkepentingan | Faedah lain |
| 1. Pendedahan penipuan dan kesilapan. | 1. Perlindungan saham dan kepentingan. | 1. Anggaran kedudukan kewangan semasa. |
| 2. Mendapat pinjaman daripada bank. | 2. Anggaran pelaburan yang tepat. | 2. Penyelesaian tuntutan yang lebih cepat. |
| 3. Penilaian liabiliti dan aset yang tepat. | 3. Memastikan akauntabiliti pihak pengurusan. | 3. Menggunakan laporan audit sebagai bukti di mahkamah. |
| 4. Membina dan mengekalkan reputasi yang baik. | 4. Memastikan keselamatan yang mencukupi. | 4. Kemudahan dalam memfailkan penyata cukai. |
| 5. Mendapat penerimaan daripada kerajaan. | ||
| 6. Mendapatkan cadangan tentang pembaharuan yang berpotensi. | ||
| 7. Kemas kini akaun. |
Kelemahan Pengauditan
Walaupun terdapat beberapa kelebihannya, Pengauditan mempunyai beberapa batasan yang wujud.
