Geografi dan Geologi adalah dua disiplin berasingan yang berkaitan dengan kajian bumi. Walaupun subjek mereka sering bertindih tetapi terdapat perbezaan yang besar antara mereka.
Geografi vs Geologi
Perbezaan antara Geografi dan Geologi ialah yang pertama berkenaan dengan kajian permukaan bumi. Ia menganalisis dan menerangkan perbezaan spatial dalam ciri fizikal, biologi dan manusia di permukaan bumi dan menerokai corak serantau yang luar biasa dan saling hubungan.
Geografi mengkaji bumi dari segi ciri fizikal, biologi dan manusia. Ia mengkaji variasi spatial bagi ciri-ciri ini dan menganalisis perkaitan dan corak serantaunya.
Geologi pula mengkaji asal usul bumi, struktur, komposisi dan sejarah perkembangannya. Manusia hanyalah sebahagian kecil daripada sejarah itu.
Yang terakhir sebaliknya terutama berkaitan dengan bawah permukaan bumi. Maksudnya, ia berkaitan dengan apa yang terdapat di bawah permukaan bumi. Ia mengkaji dan menerangkan bumi dari segi asal usul, struktur, anatomi dan sejarah perkembangannya.
Jadual Perbandingan Antara Geografi dan Geologi (dalam Bentuk Jadual)
| Parameter Perbandingan | Geografi | Geologi |
|---|---|---|
| Pengasas | Eratosthenes (276 SM-194 SM) | Theophrastus (372SM-287BC) |
| Maknanya | Ia bermaksud gambaran atau lukisan bumi. | Ia bermaksud ilmu atau kajian tentang bumi. |
| Sains/ Kesenian | Ia terletak di bawah bidang sains dan seni. | Ia terletak di bawah bidang kuasa sains. |
| Perkara subjek | Ia mengkaji perkaitan dan variasi spatial bagi sifat fizikal dan manusia permukaan bumi. | Ia mengkaji asal usul, komposisi, struktur dan evolusi bumi. |
| Cawangan | Geografi Manusia, Geografi Fizikal dan Geografi Serantau. | Geologi Am dan Geologi Sejarah. |
Apakah Geografi?
Istilah ini telah diperoleh daripada dua perkataan Yunani yang berbeza- Geo bermaksud 'bumi' dan graphos bermaksud 'keterangan'. Oleh itu, Geografi boleh ditakrifkan sebagai 'keterangan tentang bumi'. Istilah ini pertama kali digunakan oleh Eratosthenes (276 SM-194 SM) yang mengasaskan 'kronologi saintifik'.
Geografi terutamanya berkaitan dengan kajian permukaan bumi. Ia mengkaji, menganalisis dan menerangkan variasi wilayah dalam ciri dan proses manusia, organik dan fizikal bumi. Ia mengkaji hubungan antara mereka dan corak serantau yang luar biasa.
Untuk masa yang lama, disiplin itu dikaitkan terutamanya dengan pemetaan, kartografi dan penerokaan bumi. Secara beransur-ansur, ia meluaskan ufuknya dan memperoleh kaedah dan teknik pelbagai disiplin. Ini termasuk disiplin yang terletak di bawah bidang sains semula jadi serta sains sosial.
Sebagai satu disiplin, Geografi terutamanya berkaitan dengan tiga set soalan:
- Apa? Ia berkenaan dengan pengecaman corak ciri-ciri semula jadi dan budaya yang terdapat di permukaan bumi.
- di mana? Ia berkenaan dengan pengagihan ciri-ciri semula jadi dan budaya tersebut di atas permukaan bumi.
- kenapa? Ia berkenaan dengan perihalan hubungan sebab akibat antara ciri dan proses serta fenomena.
Sub-bidang Geografi
1. Geografi fizikal
Ia berkaitan dengan ciri-ciri semula jadi, proses dan fenomena yang terdapat di permukaan bumi.
Perkara Geografi Fizikal sering bertindih dengan subjek Sains Semula Jadi. Sebahagian daripadanya termasuk Geologi, Meteorologi, Hidrologi dan Pedologi. Akibatnya, Geomorfologi, Klimatologi, Oseanografi dan Geografi Tanah masing-masing mempunyai hubungan yang sangat intim dengan Sains Semula Jadi kerana mereka memperoleh data mereka daripada Sains ini.
2. Geografi Manusia
Ia berkaitan dengan kajian manusia, sejarah, budaya, ekonomi dan hubungan keseluruhan mereka dengan persekitaran semula jadi mereka.
Perkara itu bertindih dengan subjek Sains Sosial yang merangkumi Sosiologi, Sains Politik, Ekonomi dan Demografi. Cabang-cabang Geografi Manusia iaitu Geografi Sosial, Geografi Politik, Geografi Ekonomi, Kependudukan dan Geografi Petempatan memperoleh datanya daripada disiplin-disiplin tersebut.
3. Geografi Serantau
Ia berkaitan dengan kajian interaksi antara pelbagai faktor semula jadi dan budaya dalam landskap tertentu.
Cawangan-cawangan ini dikaji pada peringkat yang berbeza, dari seluruh dunia, ke benua atau negara atau bandar atau kampung.
Apakah Geologi?
Istilah ini telah diperolehi daripada dua perkataan Yunani, Geo bermaksud 'bumi' dan logy bermaksud 'untuk mengkaji'. Bersama-sama mereka bermaksud 'mengkaji' bumi'. Istilah ini pertama kali digunakan oleh dua naturalis Geneva, iaitu Horace-Benedict de Saussure dan Jean-Andre Deluc. Walau bagaimanapun, ia adalah Theophrastus (372 SM-287 SM) yang menghasilkan salah satu karya pertama Geologi. Ia mengenai Peri Lithon atau batu.
Sebagai satu disiplin, Geologi terutamanya berkaitan dengan kajian saintifik tentang asal usul bumi, komposisi, konfigurasi dan sejarah perkembangannya. Ia terutamanya memberi tumpuan kepada apa yang terdapat di bawah permukaan bumi.
Dari segi akademik, ia memberi tumpuan kepada kajian tentang asal usul sistem suria, variasi ciri fizikal dan komposisi kimia bumi dan pelbagai fenomena alam yang terdapat di bumi. Ilmu yang diperoleh daripada kajian ini kemudiannya digunakan untuk kepentingan umat manusia.
Sebagai contoh: pengetahuan tentang asal usul, struktur dan komposisi batuan dan mineral membolehkan kami menggunakannya sebagai bahan untuk jalan raya dan bangunan.
Begitu juga, pengetahuan tentang bahaya semula jadi seperti taufan, gempa bumi, banjir, letusan gunung berapi dan lain-lain membolehkan kami meramalkannya dan menanganinya dengan sewajarnya.
Sub-bidang Geologi
- Geologi Am: Ia berkenaan dengan kajian pelbagai aspek fizikal bumi. Ia dibahagikan lagi kepada bidang berikut:
- Geologi Fizikal: Ia mengkaji dan menerangkan asal usul sistem suria, bumi sebagai planet, pelbagai ciri fizikal bumi dan proses serta fenomena yang terdapat di permukaan bumi.
- Geomorfologi: Ia mengkaji konfigurasi permukaan bumi.
- Geotektonik: Ia mengkaji proses tektonik utama yang beroperasi di dalam bumi yang membawa kepada bahaya semula jadi seperti gempa bumi, letusan gunung berapi dll.
- Mineralogi: Ia mengkaji sifat fizikal dan kimia mineral yang terdapat dalam batuan.
- Petrologi: Ia mengkaji ciri fizikal pelbagai batu, komposisi kimianya, cara kejadian dan seumpamanya.
- Geologi Struktur: Ia menerangkan aspek genetik dan geometri bagi struktur bukan diastropik dan diastropik yang didedahkan oleh batuan.
- Geologi Ekonomi: Ia berkaitan dengan asal usul sumber semula jadi, cara kejadiannya, dan kaedah menerokanya.
- Geologi Sejarah: Ia juga dikenali sebagai Stratigraphy. Ia berkaitan dengan pelbagai peristiwa geologi yang berlaku berikutan pembentukan bumi dalam susunan kronologi. Pengetahuan sedemikian membantu dalam memetakan masa lalu, masa kini dan masa depan evolusi bumi.
Perbezaan Utama Antara Geografi dan Geologi
Kesimpulan
Kedua-dua Geografi dan Geologi berurusan dengan nuansa bumi. Akibatnya, sering terdapat kekeliruan mengenai subjek mereka. Sesetengah orang berpendapat bahawa Geologi adalah salah satu cabang Geografi kerana subjek Geografi Fizikal dan Geologi adalah hampir sama.
Walau bagaimanapun, kekeliruan seperti itu tidak boleh dipertahankan kerana Geografi terutamanya mementingkan kajian permukaan dan apa yang terdapat di atas permukaan bumi yang merangkumi aspek semula jadi dan juga manusia. Geologi, sebaliknya, terutama berkaitan dengan kajian permukaan dan apa yang terdapat di bawah permukaan bumi. Ia mengkaji sejarah pembangunan bumi dan manusia hanyalah sebahagian daripada sejarah itu dan itu juga sebahagian yang boleh diabaikan.
