Halaju mana-mana objek ditakrifkan sebagai kadar perubahan kedudukan objek berkenaan masa bersama-sama dengan arahnya. Halaju purata ialah anjakan objek ke masa, ia juga dipanggil perubahan lokasi objek dibahagikan dengan jangka masa. Halaju segera ialah kadar anjakan atau kadar perubahan kedudukan ke masa pada titik tertentu.
Halaju Purata lwn Halaju Semerta
Perbezaan antara Halaju Purata dan Halaju Semerta ialah ia berbeza dalam formulanya, pendekatannya terhadap pecutan, dan kuantitinya. Mereka mempunyai pelbagai persamaan dan juga perbezaan. Kedua-dua halaju purata dan halaju segera adalah kuantiti vektor dan mempunyai unit SI yang sama.
Halaju Purata ialah nisbah anjakan kepada masa yang diambil untuk anjakan itu berlaku. Ia adalah kuantiti vektor. Satu-satunya perbezaan antara kelajuan purata dan halaju purata ialah kelajuan purata dikira dengan membahagikan kadar jarak yang dilalui dengan masa, manakala halaju purata dikira dengan membahagikan kadar sesaran dengan masa berlalu.
Halaju segera ditakrifkan sebagai halaju atau sesaran pada sekelip masa. Purata halaju dan halaju segera akan menghampiri kesatuan apabila halaju malar atau pecutan sifar. Ia adalah kuantiti vektor dan unit SInya ialah meter sesaat yang sama dengan halaju purata.
Jadual Perbandingan Antara Halaju Purata dan Halaju Semerta
| Parameter Perbandingan | Kelajuan Purata | Halaju Semerta |
| Definisi | Halaju purata ditakrifkan sebagai kadar anjakan atau perubahan lokasi objek ke masa. | Halaju serta-merta ditakrifkan sebagai anjakan sebagai sesaat masa. |
| Unit SI | meter sesaat ialah unit SI bagi halaju purata. | meter sesaat ialah unit SI bagi halaju serta-merta. |
| Kuantiti | Halaju purata ialah kuantiti vektor, kerana ia merangkumi kedua-dua magnitud dan arah. | Halaju segera juga merupakan kuantiti vektor. |
| Formula | Purata halaju dikira dengan membahagikan kadar sesaran dengan masa berlalu. | Halaju serta-merta dikira dengan membahagikan sesaran dengan masa pada saat itu atau titik masa tertentu. |
| persamaan | Apabila halaju malar kedua-dua halaju purata dan halaju serta-merta adalah sama. | Apabila pecutan sifar kedua-dua halaju purata dan halaju segera adalah sama. |
Apakah Halaju Purata?
Halaju purata ialah kuantiti yang dicadangkan mengenai masa. Ia adalah kadar perubahan lokasi atau anjakan pada tempoh tertentu antara kedudukan objek yang disesarkan. Ia dikira sebagai kadar anjakan dibahagikan dengan masa berlalu. Ia adalah kuantiti vektor. Unit SInya ialah satu meter sesaat.
Purata halaju termasuk kedua-dua magnitud dan arah, tidak seperti kelajuan purata yang merangkumi hanya magnitud. Kepelbagaian halaju sesuatu objek membantu dalam menentukan keseluruhan perjalanan objek menggunakan halaju purata. Ia boleh diperoleh sebagai jumlah anjakan dibahagikan dengan jumlah masa yang diambil.
Purata halaju boleh didapati menggunakan jumlah halaju dibahagikan dengan masa. Apabila objek mempunyai halaju yang berbeza-beza sepanjang perjalanannya maka halaju purata boleh dikira sebagai jumlah semua sesarannya dibahagikan dengan jumlah masa yang diambil. Ia juga dipanggil Halaju Linear Purata.
Apabila objek bergerak dalam garis lurus ke arah tertentu, halaju puratanya boleh didapati menggunakan halaju linear purata, manakala apabila objek berputar di sekitar arah bulat dan mencapai titik tertentu, ia dipanggil Halaju Sudut Purata.
Apakah Halaju Semerta?
Halaju segera ialah kuantiti yang menerangkan kelajuan objek bersama-sama dengan arahnya antara dua titik. Ia adalah halaju antara dua titik pada sekelip masa. Ia mempunyai had bahawa masa antara dua pint atau masa berlalu semasa anjakan menghampiri sifar.
Halaju segera mempunyai unit SI sebagai meter sesaat atau unit CGS sebagai panjang setiap masa. Ia adalah kuantiti vektor yang menerangkan kedua-dua magnitud dan kelajuan objek dengan masa. Halaju serta-merta boleh menjadi negatif atau positif, manakala kelajuan serta-merta sentiasa positif yang didapati menggunakan halaju serta-merta.
Halaju segera boleh dinyatakan menggunakan graf dan cerun. Ia sama dengan halaju purata apabila sama ada halaju adalah malar dari semasa ke semasa atau pecutan adalah sifar pada masa itu. Ia adalah halaju pada sekelip masa, graf yang mewakili halaju pada setiap saat masa juga dikenali sebagai halaju serta-merta.
Graf yang diplotkan dengan kedudukan lokasi objek berbanding rangka masa, supaya cerun yang berlaku ialah garis tangen dan dengan itu halaju yang terhasil dikatakan sebagai Halaju Semerta. Halaju serta-merta dan kelajuan serta-merta adalah sama kecuali ia berbeza dalam vektor dan kuantiti skalarnya.
Perbezaan Utama Antara Halaju Purata dan Halaju Semerta
Kesimpulan
Halaju purata ialah halaju objek antara dua titik pada masa tertentu. Halaju serta-merta ialah sesaran antara dua titik sesuatu objek pada sekelip masa. Mereka mempunyai kuantiti yang sama seperti vektor dan unit yang sama. Kedua-dua halaju Purata dan Halaju Semerta diplot dan dijelaskan melalui graf dan cerun.
Halaju Purata boleh juga dikenali sebagai Halaju Linear Purata apabila objek bergerak dalam arah linear dan Halaju Sudut Purata jika objek bergerak dalam laluan bulat, manakala variasi sedemikian tidak terdapat dalam halaju Semerta. Kelajuan serta-merta boleh diperoleh menggunakan Halaju Semerta.
