Metabolisme adalah proses kimia penting yang berlaku di dalam badan untuk mengekalkan kehidupan. Tindak balas atau proses kimia ini berlaku dalam sel-sel badan.
Metabolisme memainkan peranan penting dalam pertumbuhan dan kefungsian badan. Ia sememangnya proses biokimia yang menjadikan tubuh membesar, hidup dan juga menyesuaikan diri dengan persekitaran yang sedia ada dan berubah.
Metabolisme dikategorikan kepada dua jenis: Anabolisme dan Katabolisme. Kedua-dua proses mempunyai cara mereka untuk menggunakan molekul badan.
Anabolisme vs Katabolisme
Perbezaan antara Anabolisme dan Katabolisme ialah anabolisme mencipta molekul untuk kefungsian badan dan katabolisme memecahkan molekul untuk melepaskan tenaga yang boleh digunakan oleh badan.
Proses anabolik mencipta molekul kompleks daripada yang lebih mudah dan proses itu juga dipanggil biosintesis. Proses katabolik, seterusnya, memecahkan molekul untuk kegunaan badan yang sekali lagi dicipta melalui proses katabolik.
Jadual Perbandingan Antara Anabolisme dan Katabolisme (dalam Bentuk Jadual)
| Parameter Perbandingan | Anabolisme | Katabolisme |
|---|---|---|
| Proses Kimia | Anabolisme mencipta molekul kompleks daripada yang lebih mudah untuk membantu dengan fungsi badan | Katabolisme memecahkan molekul kompleks untuk kegunaan badan. |
| Keperluan tenaga | Proses Anabolik memerlukan tenaga untuk mencipta molekul kompleks | Proses Katabolik membebaskan tenaga sementara ia memecahkan molekul kompleks |
| Kesan pada Badan | Aktiviti anabolik membantu menghasilkan jisim badan | Aktiviti katabolik membantu membakar lemak dan kalori |
| Penggunaan oksigen | Anabolisme menggunakan oksigen untuk proses kimia | Katabolisme tidak menggunakan oksigen untuk proses kimianya |
| Masa Berfungsi Proses | Proses Anabolik berfungsi terutamanya semasa berehat atau tidur | Proses Katabolik berfungsi semasa aktiviti badan |
Apakah Anabolisme?
Anabolisme ialah satu set tindak balas kimia kolektif dengan mensintesis molekul kompleks daripada yang lebih ringkas. Anabolisme adalah proses yang membina sepenuhnya.
Anabolisme memerlukan tenaga untuk proses kimianya dan oleh itu dipanggil proses endergonik. Proses anabolik adalah fungsi langkah demi langkah yang membina organ dan tisu dalam badan.
Molekul kompleks yang dicipta adalah penting untuk pertumbuhan, perkembangan, dan pembezaan sel. Proses ini memineralkan tulang dan membina jisim otot.
Hormon yang terlibat dalam proses anabolik ialah insulin, steroid dan hormon pertumbuhan. Proses anabolisme juga dipanggil proses biokimia.
Sebaik-baiknya, anabolisme menjalani tiga peringkat, peringkat pertama adalah prekursor dihasilkan. Prekursor diaktifkan oleh Adenosine triphosphate (ATP), yang diikuti oleh bentuk reaktif yang mencipta molekul kompleks seperti asid nukleik, polipeptida, dan lipid.
Proses Anabolik berlaku semasa tempoh rehat atau semasa tidur. Malah, proses menukar tenaga kinetik kepada tenaga berpotensi.
Anabolisme diperlukan terutamanya untuk pertumbuhan dan penyelenggaraan badan. Proses ini membantu menghasilkan protein dan karbohidrat dalam badan.
Ia adalah tindak balas pemangkin enzim yang berlaku di dalam badan. Oleh kerana banyak proses metabolik melibatkan hormon, proses anabolik juga melibatkan perkara yang sama.
Hormon anabolik yang terlibat dalam proses tersebut ialah Estrogen, Testosteron, insulin dan hormon pertumbuhan. Ini membantu mengawal fungsi badan dengan lancar.
Apakah Katabolisme?
Katabolisme ialah satu set tindak balas kimia kolektif yang memecahkan molekul kompleks kepada unit yang lebih kecil. Katabolisme adalah proses yang merosakkan sepenuhnya.
Katabolisme membebaskan tenaga dan haba semasa proses kimianya dan dengan itu dipanggil proses eksergonik. Molekul kecil yang dihasilkan oleh pemusnahan kompleks sama ada membebaskan tenaga melalui pengoksidaan atau ia juga digunakan sebagai prekursor untuk proses anabolik selanjutnya.
Proses katabolik juga membebaskan tenaga kimia yang diperlukan untuk anabolisme. Sisa selular seperti urea, ammonia, asid laktik, asid asetik, dan karbon dioksida juga dihasilkan dalam proses tersebut. Katabolisme melibatkan hormon tertentu untuk fungsinya. Mereka adalah glukagon, adrenalin dan kortisol terlibat dalam proses katabolik. Katabolisme ialah satu siri tindak balas kimia yang menukarkan makromolekul kepada monomer. Proses katabolik berlaku semasa aktiviti sesiapa sahaja.
Proses katabolik utama ialah pencernaan. Nutrien dalam makanan dipecahkan kepada molekul yang lebih ringkas untuk kegunaan badan. Katabolisme menggunakan tenaga yang disimpan untuk aktiviti badan. Secara ringkas, katabolisme menukarkan tenaga berpotensi kepada tenaga kinetik.
Proses Katabolik membakar lemak dan kalori. Ia menggunakan makanan yang disimpan untuk menjana tenaga yang diperlukan oleh badan. Katabolisme memecahkan protein kepada asid amino, glikogen kepada glukosa. Katabolisme berlaku apabila terdapat aktiviti dalam badan.
Perbezaan Utama Antara Anabolisme dan Katabolisme
- Metabolisme melibatkan anabolisme dan katabolisme, perbezaan antara anabolisme dan katabolisme ialah, anabolisme ialah sintesis molekul kompleks dengan menggunakan yang lebih kecil untuk fungsi badan, manakala katabolisme memecahkan molekul kompleks kepada yang lebih kecil.
- Kedua-duanya boleh dipanggil proses membina dan merosakkan. Dalam kes anabolisme, terdapat keperluan tenaga untuk proses itu berlaku manakala katabolisme, sebagai proses yang merosakkan memecahkan molekul kompleks untuk membebaskan tenaga dan haba yang diperlukan oleh badan.
- Terdapat juga perbezaan dalam aspek penukaran tenaga. Anabolisme ialah proses biokimia yang menukarkan tenaga kinetik kepada tenaga berpotensi, manakala katabolisme ialah satu siri tindak balas kimia yang menukarkan tenaga keupayaan kepada tenaga kinetik. Kedua-dua proses penukaran tenaga ini dipanggil endergonik dan eksergonik.
- Anabolisme tertumpu terutamanya pada pertumbuhan badan dan juga penyelenggaraan. Katabolisme digunakan untuk aktiviti dalam badan dilakukan dengan lancar.
- Anabolisme menggunakan oksigen untuk proses dan fungsi kimianya semasa badan berehat atau tidur, dan katabolisme tidak menggunakan oksigen untuk proses dan fungsinya semasa aktiviti sesiapa sahaja.
Kesimpulan
Kedua-dua proses anabolik dan katabolik diperlukan untuk fungsi badan yang lebih baik. Seperti yang dapat dilihat, kedua-dua proses adalah bertentangan antara satu sama lain. Walau bagaimanapun, tanpa salah satu daripada mereka tidak berfungsi dengan betul menjejaskan metabolisme.
Berat badan manusia adalah faktor yang terhasil daripada proses metabolik. Dalam kata mudah, Katabolisme tolak anabolisme menghasilkan berat badan seseorang. Tenaga disimpan oleh proses anabolik, manakala tenaga dibebaskan melalui proses katabolik.
Jika anabolisme sahaja berfungsi dengan baik dan tiada aktiviti katabolik yang betul diberikan, berat badan menjadi tinggi. Tetapi sebaliknya adalah tidak benar, kerana nutrien diperlukan oleh badan yang akan dimusnahkan oleh proses katabolik.
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0197458098000335
- https://jissn.biomedcentral.com/articles/10.1186/1550-2783-1-2-12
- https://portlandpress.com/biochemj/article-pdf/178/1/1/570783/bj1780001.pdf
