Istilah, sistem fasa tunggal dan tiga fasa adalah berkaitan dengan bekalan kuasa atau elektrik. Pada zaman moden ini, elektrik merupakan keperluan asas kehidupan manusia. Kita menggunakan tenaga elektrik dalam kehidupan seharian. Arus ulang alik ialah sejenis kuasa elektrik yang dihantar sama ada dalam sistem satu fasa atau sistem tiga fasa.
Sistem Fasa Tunggal vs Tiga Fasa
Perbezaan utama antara sistem satu fasa dan sistem tiga fasa ialah dalam sistem satu fasa dua wayar digunakan untuk membekalkan kuasa manakala dalam sistem tiga fasa tiga atau empat wayar digunakan. Juga, voltan sistem fasa tunggal ialah 230V manakala sistem tiga fasa ialah 415V.
Dalam sistem satu fasa, dua wayar digunakan untuk membekalkan kuasa AC, yang dipanggil Fasa dan Neutral. Dawai fasa digunakan untuk membawa arus ke beban. Manakala wayar neutral digunakan untuk menyediakan laluan balik arus. Juga, Dalam sistem satu fasa bekalan voltan tidak sekata, ia naik dan turun, yang menyebabkan kuasa malar tidak dapat dihantar ke beban.
Dalam sistem tiga fasa, secara amnya, tiga wayar konduktor digunakan. Kadangkala wayar keempat yang merupakan wayar neutral juga digunakan. Keluaran kuasa kuasa tiga fasa kekal malar. Ia tidak jatuh ke Sifar.
Jadual Perbandingan Antara Sistem Fasa Tunggal Dan Tiga Fasa
| Parameter Perbandingan | Sistem Fasa Tunggal | Sistem Tiga Fasa |
| Apa itu? | Bekalan kuasa ac menggunakan dua wayar: Fasa dan Neutral. | Bekalan kuasa AC dengan tiga fasa, iaitu, tiga wayar konduktor dan satu neutral (Yang kadangkala digunakan). |
| Konfigurasi | Konfigurasi asas bagi gelombang sinusoidal. Tiada jenis. | Dua konfigurasi litar: Bintang dan Delta. |
| voltan | Voltan sistem fasa tunggal ialah 230V. | Voltan sistem tiga fasa ialah 415V. |
| Kecekapan | Kecekapannya kurang daripada sistem 3 fasa. | Kecekapannya lebih tinggi. |
| Kerumitan | Reka bentuk dan operasi adalah mudah. | Ia agak kompleks. |
Apakah Sistem Fasa Tunggal?
Melalui sistem satu fasa kuasa dibekalkan. Dua wayar digunakan dalam sistem ini: Fasa dan Neutral. Dawai fasa digunakan untuk membawa arus ke beban. Dan untuk menyediakan laluan kembali kepada arus, wayar neutral digunakan.
Sistem fasa tunggal ialah gelombang sinusoidal. Voltan memuncak pada 90 darjah semasa kitaran positif dan semasa kitaran negatif, ia adalah pada 270 darjah. Oleh kerana bekalan naik dan turun kuasa tidak dihantar secara berterusan ke beban. Voltan sistem fasa tunggal ialah 230V.
Sistem satu fasa sesuai untuk kawasan kecil seperti rumah dan kedai kecil. Secara amnya, bekalan satu fasa digunakan untuk beban sehingga 2500 Watts jadi mana-mana tempat yang memerlukan kuasa sehingga 2500 watt boleh dijalankan oleh sistem satu fasa.
Kelebihan sistem ini ialah reka bentuk dan operasi sistem fasa tunggal adalah mudah. Walaupun kelemahannya ialah kecekapannya rendah dan kemungkinan kerosakan lebih banyak dalam sistem ini. Ia tidak boleh mengendalikan beban elektronik yang berat. Dan juga, Motor fasa tunggal kecil yang biasanya kurang daripada 1kW tidak boleh dimulakan melalui bekalan sistem ini. Ini kerana tidak ada tork awal yang mencukupi untuk dimulakan.
Apakah Sistem Tiga Fasa?
Sistem tiga fasa ialah sistem di mana tiga atau empat wayar digunakan untuk membekalkan kuasa. Selalunya, wayar keempat digunakan iaitu wayar neutral bersama tiga wayar konduktor. Dalam sistem ini, setiap Isyarat Kuasa AC adalah 120 darjah keluar fasa antara satu sama lain. Selain itu, semasa kitaran penuh 360 darjah, setiap fasa berada pada puncak dua kali masa, dalam voltan. Dan kuasa tidak pernah jatuh ke sifar, kerana output kuasa kekal malar.
Dalam sistem tiga fasa, terdapat dua jenis konfigurasi litar: Bintang dan Delta. Konfigurasi bintang mempunyai wayar neutral dan kadangkala terdapat wayar tanah juga. Wayar Neutral tidak digunakan dalam konfigurasi Delta. Kebanyakannya, konfigurasi delta digunakan dalam semua sistem voltan tinggi.
Bekalan tiga fasa sesuai untuk tempat yang lebih besar seperti kawasan perindustrian, pejabat, pusat membeli-belah, dll. kerana sistem ini boleh mengendalikan beban yang lebih tinggi dan boleh membekalkan aliran kuasa yang stabil. Walaupun banyak negara menggunakan bekalan sistem tiga fasa untuk kawasan kediaman juga. Beban yang lebih besar boleh dijalankan dengan mudah melalui sistem ini. Kelebihan utama sistem ini ialah kecekapan keseluruhannya juga lebih tinggi.
Perbezaan Utama Antara Sistem Fasa Tunggal Dan Tiga Fasa
Kesimpulan
Sistem fasa tunggal dan tiga fasa ialah sistem di mana bekalan kuasa AC diagihkan. Sistem ini digunakan di kawasan yang berbeza mengikut keperluan bekalan kuasa.
Sistem fasa tunggal menggunakan dua wayar, fasa dan neutral. Voltan adalah rendah dalam sistem satu fasa dan juga sistem ini tidak dapat memberikan kuasa yang berterusan. Dan kerana hanya terdapat satu wayar fasa, kemungkinan berlaku kerosakan adalah lebih tinggi dalam sistem ini. Sistem ini sesuai untuk tempat yang tidak memerlukan bekalan elektrik yang banyak seperti rumah.
Sistem tiga fasa menggunakan tiga atau empat wayar. Kecekapan sistem ini adalah lebih dan oleh itu digunakan di tempat-tempat di mana kuantiti elektrik yang besar diperlukan seperti pejabat dan industri.
