Anatomi manusia adalah kompleks dan oleh itu terdapat beberapa tindak balas dalam badan organisma multiselular ini, terdapat beberapa pergerakan yang tidak kelihatan atau mungkin diambil seperti biasa tetapi ia tidak begitu diperhatikan.
Rangsangan memainkan peranan penting dalam mencipta pergerakan tersebut, rangsangan ialah fenomena fisiologi yang merupakan perubahan yang boleh dikesan dalam struktur fizikal atau kimia persekitaran luaran atau dalaman organisma. Sebagai contoh, pukulan jarum ke kulit dan tindak balas badan akan pergerakan secara tiba-tiba.
Rangsangan itu boleh menjadi persekitaran juga sebagai contoh matahari, air, udara, tanah, dan lain-lain. Ia juga mempengaruhi pergerakan dalam badan haiwan, contohnya apabila cahaya matahari terasa terlalu panas pada badan trend haiwan untuk bergerak ke arah teduh atau persekitaran yang sejuk.
Orang itu mungkin tidak perasan pergerakan itu tetapi memerlukan tindak balas dalaman untuk menghasilkan tindak balas ini, begitu juga, terdapat tindak balas lain juga untuk rangsangan. Secara umumnya terdapat dua jenis gerakan apabila bertindak balas kepada rangsangan, iaitu ar; teksi dan kinesis.
Teksi vs Kinesis
Perbezaan antara teksi dan kinesis ialah teksi mempunyai jenis gerakan tertentu yang diarahkan; sebaliknya, kinesis mempunyai gerakan rawak dan tidak terarah. Kedua-duanya bertindak balas terhadap rangsangan dan terdapat pada makhluk hidup seperti haiwan dan serangga.
Jadual Perbandingan Antara Teksi dan Kinesis
| Parameter Perbandingan | Teksi | Kinesis |
| Jenis pergerakan | Arah tertentu | Tiada arah tertentu |
| Arah pergerakan | Menuju atau menjauhi sumber rangsangan. | Arah rawak daripada sumber rangsangan. |
| Jenis | Phototaxis, aerotaxis, geotaxis, thigmotaxis, dll. | Orthokinesis dan klinokinesis |
| Kadar pergantungan kepada rangsangan | Kurang bergantung kepada keamatan rangsangan. | Keamatan rangsangan yang lebih bergantung. |
| Contoh | Euglena atau manusia, dsb. | Kutu atau kumbang, dsb. |
Apa itu Teksi?
Teksi ialah tindak balas tingkah laku biologi sel atau organisma kepada rangsangan luar, yang mungkin ke arah atau jauh dari sumber rangsangan. Tarikan dan penolakan daripada sumber rangsangan bergantung kepada otak organisma.
Terdapat beberapa jenis teksi yang dikenal pasti; aerotaxis, anemotaxis, barotaxis, chemotaxis, durotaxis, galvanotaxis, gravitaxis, hydrotaxis, magnetotaxis, phonotaxis, phototaxis, rheotaxis, thermotaxis, thigmotaxis, dll.
Dalam teksi seperti termotaksis, haiwan akan bertindak balas terhadap rangsangan suhu, dalam fototaksis haiwan akan bertindak balas terhadap rangsangan cahaya, dalam chemotaxis haiwan akan bertindak balas kepada sebarang rangsangan kimia, dalam thigmotaxis haiwan akan bertindak balas terhadap sentuhan atau sentuhan, dan sebagainya.
Terdapat dua jenis pergerakan dalam teksi iaitu positif dan negatif. Pergerakan positif dikatakan apabila pergerakan itu menuju ke arah sumber rangsangan dan negatif dikatakan apabila pergerakan itu jauh daripada punca rangsangan. Tindak balas adalah biasa dalam setiap haiwan tetapi masih terdapat beberapa pengecualian.
Tingkah laku haiwan biasa bergantung pada persekitaran mereka dan dengan itu otak haiwan bertindak balas secara berbeza dalam setiap situasi dan rangsangan. Tingkah laku juga berbeza dari haiwan ke haiwan. Pergerakan teksi terdapat dalam tingkah laku haiwan dan boleh dilihat dalam kehidupan biasa juga.
Beberapa contoh teksi ialah; euglena bergerak ke arah sumber cahaya yang boleh diklasifikasikan sebagai phototaxis, sesiapa yang menyentuh sesuatu yang hangat akan tiba-tiba menggerakkan tangannya ke belakang ini boleh diklasifikasikan sebagai thigmotaxis, dan sebagainya. Pergerakan ini akan berlaku sama ada ke arah sumber rangsangan atau menjauhinya.
Apakah Kinesis?
Kinesis ialah tingkah laku biologi atau aktiviti haiwan yang bertindak balas terhadap rangsangan tetapi tidak seperti teksi, kinesis tidak mempunyai sebarang pergerakan arah tertentu.
Perbezaan antara cukai dalam kinase hidup dalam jenis pergerakan, dalam kinesis pergerakan adalah rawak yang bermaksud ia tidak mempunyai arah tertentu seperti negatif atau positif atau ke arah atau jauh, tindak balas terhadap rangsangan boleh menghasilkan kinesis dalam mana-mana arah secara rawak.
Terdapat dua jenis kinesis, iaitu; orthokinesis dan klinokinesis, di mana ortokinesis melibatkan pergantungan rangsangan kepada pergerakan individu, dan dalam klinokinesis melibatkan kekerapan atau kadar pusingan berkadar dengan keamatan rangsangan.
Rangsangan boleh terdiri daripada beberapa jenis dalam persekitaran seperti, suhu, matahari, udara, air, dll. semuanya menghasilkan beberapa jenis tindak balas dalam badan haiwan yang mana mereka bertindak balas dengan sewajarnya. KInesis agak berkaitan atau bergantung kepada teksi.
Beberapa contoh kinesis ialah; Kutu bergerak untuk berpusing jauh daripada kerap di kawasan panas, ini bermakna mereka cenderung menghabiskan lebih banyak masa di kawasan yang lebih panas yang bukan tindak balas arah, contoh lain ialah kumbang bergerak lebih pantas di kawasan cahaya tetapi ini bukan tindak balas arah seperti beberapa kumbang bergerak sepenuhnya ke arah yang bertentangan.
Perbezaan Utama Antara Teksi dan Kinesis
Kesimpulan
Kedua-dua teksi dan kinesis saling berkait, kinesis lebih bergantung kepada teksi.
Teksi dan kinesis dianggap sebagai fenomena semula jadi dalam badan haiwan, ia berlaku disebabkan oleh tindak balas kimia dalam otak.
Rangsangan luaran memainkan peranan penting dalam kedua-dua tingkah laku biologi haiwan ini. Rangsangan boleh menjadi persekitaran seperti matahari, air, atau udara dan ia boleh menjadi buatan seperti aktiviti haiwan contohnya sentuhan dan sentuhan.
