Terdapat banyak objek di sekeliling kita. Ada yang kaku, ada yang tidak dapat kita lihat dengan baik dengan mata kasar, ada juga yang berair. Semua objek atau bahan ini telah dikategorikan kepada keadaan yang berbeza. Terdapat tiga keadaan utama, Pepejal, Cecair, dan Gas. Mereka juga boleh mengubah keadaan mereka.
Secara amnya, tertib penukaran ialah pepejal berubah menjadi cecair dan kemudian cecair kepada bentuk gas. Tetapi kemudiannya diperhatikan bahawa tidak selalu benar bahawa negeri menukar dalam susunan ini. Sebagai contoh, didapati bahawa sesetengah bahan boleh bertukar daripada pepejal kepada secara langsung dalam bentuk gas dan manakala beberapa cecair kepada bentuk gas. Proses ini dipanggil Sublimasi dan Pengewapan, masing-masing.
Sublimasi lwn Pengewapan
Perbezaan antara Sublimasi dan pengewapan ialah semasa proses penukaran, dalam pemejalwapan, Bahan pepejal bertukar menjadi wap langsung. Tiada keadaan cecair terlibat, manakala semasa Pengewapan, bahan cecair bertukar menjadi Wap. Ini menyebabkan mereka berbeza dari segi peringkat awal jirim, dan juga mereka mula bertukar pada suhu yang berbeza.
Pemejalwapan ialah fasa peralihan di mana jirim tidak melalui keadaan cecair tetapi bertukar kepada keadaan gas terus daripada keadaan pepejal. Semasa kaedah ini, molekul pecah dan dilepaskan ke udara nipis. Ini adalah tindak balas endotermik. Contohnya ialah ais kering yang bertukar menjadi karbon dioksida pada suhu dan tekanan bilik.
Pengewapan adalah fasa peralihan di mana cecair bertukar menjadi gas di bawah suhu dan tekanan tertentu. Proses ini berlaku apabila suhu agak tinggi daripada biasa, menjadikan molekul bergerak dengan cepat, memecahkan ikatan antara molekul atom. Air adalah contoh utama proses ini bagaimana air, dengan meningkatkan suhu, boleh bertukar menjadi wap.
Jadual Perbandingan Antara Sublimasi dan Pengewapan
| Parameter Perbandingan | Sublimasi | Pengewapan |
| Maknanya | Penukaran jirim daripada pepejal kepada gas. | Penukaran jirim daripada cecair kepada gas. |
| Peringkat awal | Padat | Cecair |
| Negeri Hilang | Cecair | Padat |
| Suhu diperlukan | 175°C | 100°C |
| Contoh | Ais kering, dan Naftalena | Air atau sebarang cecair lain. |
Apa itu Sublimasi?
Terdapat tiga keadaan jirim, pepejal, cecair dan gas. Ais ialah keadaan pepejal, air ialah keadaan cecair, dan wap air ialah keadaan gas. Oleh itu adalah jelas bagaimana satu bahan tertentu boleh mempunyai semua keadaan dalam satu cara atau yang lain. Terdapat proses yang dipanggil sublimasi dan pengewapan. Kedua-duanya adalah berkaitan dengan penukaran satu negeri kepada negeri yang lain.
Proses menukar pepejal kepada gas secara langsung dipanggil Sublimasi. Proses ini berlaku hanya di bawah titik tiga bahan. Oleh itu hanya pepejal dengan tekanan tinggi pada titik tiganya boleh melalui proses peralihan ini.
Tidak banyak bahan yang menjalani proses ini. Hanya sebilangan kecil sahaja yang boleh melalui proses ini. Contoh yang sangat biasa ialah ais kering; ia adalah bentuk pepejal karbon dioksida, yang, apabila terdedah kepada suhu bilik, dengan cepat berubah menjadi keadaan gas. Contoh lain ialah naftalena, yang juga menyublim pada suhu bilik.
Ia biasanya berlaku apabila angin kering, dan kelembapan agak rendah.
Lawan daripada proses ini ialah pemendapan, di mana di bawahnya berubah menjadi bahan pepejal, seperti dalam suhu sejuk air bertukar menjadi ais atau salji.
Apakah Pengewapan?
Penukaran cecair kepada keadaan gas dipanggil proses pengewapan. Disebabkan oleh peningkatan tenaga kinetik, daya antara molekul berkurangan. Pada akhirnya, mereka melepaskan ke udara dalam bentuk wap.
Ini adalah proses yang sangat biasa yang berlaku setiap hari dan di mana-mana. Contohnya, air tasik semasa hari cerah menjadi terwap disebabkan suhu tinggi atau apabila orang ramai memasak air untuk memasak atau sebarang aktiviti lain. Contoh lain ialah garam yang dibuat dengan bantuan proses pengewapan.
Faktor yang mempengaruhi proses:
Terdapat dua jenis atau cara pengewapan, iaitu, penyejatan dan pendidihan.
Penyejatan: proses cecair Turing menjadi wap ini berlaku pada suhu di bawah suhu mendidih di permukaan. Aplikasi ini termasuk pencetakan dan penekanan, spektroskopi dan kromatografi, pengeringan pakaian, dsb.
Mendidih: ia berlaku apabila tekanan ambien sama atau kurang daripada tekanan keseimbangan. Ia berlaku pada takat didih atau suhu didih. Aplikasi termasuk Penyaman Udara dan peti sejuk, untuk membuat air yang boleh diminum, dalam masakan, dsb.
Perbezaan Utama Antara Sublimasi dan Pengewapan
Kesimpulan
Kedua-dua proses ini berbeza namun serupa juga. Seperti dalam kedua-dua proses, keadaan akhir ialah keadaan gas, dan dalam kedua-duanya, penukaran berlaku pada suhu. Kedua-duanya adalah endotermik. Daya antara molekul dipecahkan dalam proses ini untuk membebaskan molekul. Walaupun ada kemungkinan bahawa cecair bertukar menjadi gas sebelumnya dalam keadaan pepejal, tetapi semasa pemejalwapan, keadaan cecair tidak berlaku sama sekali. Oleh itu tidak mungkin secara langsung atau tidak langsung proses pemejalwapan boleh merangkumi ketiga-tiga keadaan.
Rujukan
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0022354915446581
- https://chemistry-europe.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/cphc.202000108
- https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/acs.jcim.6b00033
- https://www.osti.gov/biblio/4513757
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0967064501001382
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0019103503003191
