Termometer sensitif biasanya diperbuat daripada bahan yang mempunyai haba tentu yang kecil. Bahan simpanan haba diperbuat daripada bahan dengan haba tentu yang tinggi. Fenomena alam seperti bayu darat dan laut juga adalah hasil daripada prosedur pertukaran haba. Aplikasi haba tentu dan haba tentu molar adalah banyak. Walau bagaimanapun, terdapat perbezaan yang besar antara mereka.
Haba Tertentu lwn Haba Tertentu Molar
Perbezaan antara haba tentu dan haba tentu molar ialah haba tentu merujuk kepada kapasiti haba bahan jisim unit, haba tentu molar merujuk kepada kapasiti haba bahan 1 mol. Selain itu, walaupun haba tentu bergantung pada fasa bahan dalam sistem, haba tentu molar adalah bebas daripadanya.
Haba tentu diambil sebagai sifat intensif kerana ia adalah kapasiti haba bahan jisim unit yang bebas daripada jisim bahan. Secara amnya, logam dan pasir mempunyai haba tentu yang rendah, jadi ia cepat panas. Sebaliknya, air mempunyai haba tentu yang sangat tinggi, kerana itu, ia mengambil masa yang agak lama untuk kenaikan suhu yang kecil.
Haba tentu molar diambil sebagai sifat yang luas kerana ia adalah kapasiti haba bahan 1 mol, yang bergantung kepada jisimnya. Haba khusus molar sekali lagi dibahagikan kepada dua jenis. Dalam kes gas, ia mempunyai dua haba tentu molar. Ia biasanya dilambangkan dengan cm dan mempunyai sistem metrik J•kg-1•mol-1.
Jadual Perbandingan Antara Haba Tentu Dan Haba Tentu Molar
| Parameter Perbandingan | Haba Tertentu | Haba Spesifik Molar |
| Definisi | Haba tentu: Ia ialah kuantiti tenaga haba yang diperlukan oleh bahan berjisim unit untuk meningkatkan suhunya sebanyak 1°C (atau 1K). | Ia adalah perkadaran tenaga haba yang diutamakan oleh 1 mol bahan untuk meningkatkan suhunya sebanyak 1°C (atau 1K). |
| Formula | Formula untuk haba tentu ialah: Q = MCT. | Formula bagi haba tentu molar ialah: cM = q/n∆T |
| Unit SI | J•kg-1•K-1. | Dalam unit SI, haba khusus molar diwakili sebagai J•K-1•mol-1. |
| Ditandakan Oleh | Ia dilambangkan dengan c. | Ia dilambangkan dengan cm. |
| Faktor di mana ia bergantung | Haba tertentu sesuatu bahan bergantung kepada tiga faktor:Perubahan suhuSifat bahan dalam sistemFasa bahan dalam sistem. | Haba tentu molar sesuatu bahan bergantung kepada tiga faktor berikut: Suhu bahan Sifat bahanKeadaan penggunaan haba. |
Apakah Haba Tertentu?
Apabila mengeluarkan sebiji tembikai dari peti sejuk, seseorang dapat melihat bahawa suhu tembikai itu tetap sama untuk beberapa lama, walaupun selepas terdedah kepada persekitaran luar. Ini kerana haba tentu kedua-dua lapisan dalam dan luar adalah berbeza. Haba tentu boleh ditakrifkan sebagai jumlah tenaga haba yang diperlukan oleh bahan berjisim unit untuk meningkatkan suhunya sebanyak 1°C (1K).
Oleh itu, objek dengan haba tentu yang tinggi memerlukan lebih banyak haba berbanding bahan lain untuk kenaikan suhu seminit. Bercakap secara terbalik, boleh juga disimpulkan bahawa objek dan bahan dengan haba tentu yang tinggi akan memerlukan banyak masa untuk hilang semangat. Ini kerana bahan atau objek itu perlu kehilangan lebih banyak haba untuk penurunan suhu seminit.
Oleh kerana tembikai mempunyai air, yang mempunyai haba tentu yang tinggi iaitu 4180 J•kg-1•K-1, ia kekal sejuk tanpa banyak perubahan suhu untuk beberapa lama, walaupun selepas dikeluarkan dari peti sejuk. Formula untuk haba tentu ialah Q = MCT, di mana Q merujuk kepada tenaga haba, m merujuk kepada jisim bahan, c merujuk kepada kapasiti haba tentu bahan, dan T merujuk kepada perubahan suhu yang dikehendaki.
Terdapat pelbagai aplikasi haba tentu dalam kehidupan seharian kita. Alat memasak dan keperluan penting seperti perkakas diperbuat daripada bahan dengan haba tentu yang kecil. Ini kerana bahan-bahan ini memerlukan jumlah haba yang rendah untuk dipanaskan. Selain itu, pemegang cerek juga diperbuat daripada bahan sedemikian untuk menyebabkan perubahan suhu yang sesuai tanpa banyak pemanasan. Haba tertentu juga memainkan peranan penting dalam mengekalkan iklim planet kita.
Apakah Haba Spesifik Molar?
Dalam kes gas, titik tahi lalat lebih boleh diterima daripada titik jisim. Oleh itu, haba tentu molar ialah jumlah tenaga haba yang diperlukan oleh 1 mol bahan untuk memanjangkan suhunya sebanyak 1°C (atau 1K). Formula untuk haba tentu molar ialah cm = q/n∆T, di mana ∆q merujuk kepada tenaga haba dalam joule, n merujuk kepada bilangan mol, dan ∆T merujuk kepada perubahan suhu.
Menyelam lebih dalam, kapasiti haba tentu molar adalah dua jenis; pada isipadu tetap dan pada tekanan tetap. Apabila tekanan adalah malar, ia ditunjukkan oleh Cp, yang merujuk kepada haba tentu yang diperoleh akibat pemanasan bahan pepejal pada tekanan berterusan. Apabila tekanan adalah malar, ia ditunjukkan oleh Cv, yang merujuk kepada haba tentu yang diperoleh kerana pemanasan bahan pepejal pada isipadu tetap.
Hubungan antara Cp & Cv ialah Cp – Cv = nR. Walau bagaimanapun, hubungan ini sah pada tekanan malar sahaja.
Perbezaan Utama Antara Haba Tentu Dan Haba Tentu Molar
Kesimpulan
Seseorang boleh mengukur haba tentu dan haba tentu molar bahan dengan kalorimetri, yang merujuk kepada proses mengukur pertukaran haba dalam pelbagai proses. Untuk mengukur jumlah pertukaran haba yang berlaku, kalorimeter digunakan.
Pelbagai kalorimeter, seperti kalorimeter adiabatik, kalorimeter tindak balas, kalorimeter bom, kalorimeter adiabatik dan droperidol, kalorimeter jenis Calvet, dsb. Kalorimeter yang digunakan secara amnya adalah terlindung dengan baik. Ia dilakukan terutamanya untuk mengelakkan sebarang pertukaran haba antara persekitaran dan kalorimeter. Pengukuran kalorimetrik diterima dan diakui di seluruh dunia.
