Kimia adalah mata pelajaran yang sangat menarik antara satu sama lain. Ia termasuk ikatan, resonans, sebatian terang, tindak balas kimia, dsb. Dalam kimia, sebatian menimbulkan ion, kation, anion, elektron, dll. Tarikan utama subjek ialah jadual berkala yang menduduki semua unsur yang terdapat di bumi secara semula jadi atau dicipta secara buatan.
Hidrokarbon Tepu vs Hidrokarbon Tak Tepu
Perbezaan antara Hidrokarbon Tepu dan Hidrokarbon Tak Tepu ialah sebatian hidrokarbon tepu mengandungi atau mempunyai ikatan tunggal antara dua karbon, iaitu, dua atom karbon yang berbeza disambungkan melalui satu ikatan di antara mereka.
Hidrokarbon Tepu dinyatakan sebagai hidrokarbon yang terdiri daripada hanya karbon dan hidrogen, di mana dua atom karbon dilekatkan melalui ikatan tunggal. Baki ikatan atom karbon dipenuhi oleh atom hidrogen supaya ia tidak membentuk sebarang ikatan berganda. Alkana adalah contoh hidrokarbon tepu. Sebatian alkana ialah – metana, etana, butana, pentana, heksana, dll.
Hidrokarbon Tak Tepu dinyatakan sebagai hidrokarbon hanya terdiri daripada karbon dan hidrogen, dan dua ikatan hidrogen disambungkan oleh berbilang ikatan. Hidrokarbon tak tepu mempunyai dua jenis sebatian hidrokarbon, dan mereka dikatakan sebagai alkena dan alkuna. Contoh sebatian alkena ialah – butena, heksena, pentena, etena, dsb., dan contoh sebatian alkuna ialah – asetilena, okt-1-yne, 1-heksin, dsb.
Jadual Perbandingan Antara Hidrokarbon Tepu dan Tak Tepus
| Parameter Perbandingan | Hidrokarbon Tepu | Hidrokarbon Tak Tepu |
| Definisi | Hidrokarbon di mana atom karbon disambungkan oleh ikatan tunggal | Hidrokarbon di mana atom karbon disambungkan beberapa kali |
| Jenis Hidrokarbon | Dua jenis - Alkana dan Sikloalkana | Tiga jenis - Alkena, Alkuna, Aromatik |
| Hibridisasi | sp3 | sp2 atau sp1 |
| Atom Hidrogen | Lebih banyak bilangan atom | Kurang bilangan atom |
| Kereaktifan Kimia | rendah | tinggi |
| Ujian Api | Memberi nyalaan biru | Memberi nyalaan jelaga (atau berwarna tanah) |
| Contoh | Alkana, Sikloalkana, Butana, Pentane | Alkuna, Alkena, Aromatik, Asetilena |
Apakah Hidrokarbon Tepu?
Hidrokarbon tepu ditakrifkan sebagai hidrokarbon yang dibentuk oleh dua atom karbon dengan ikatan tunggal di antara mereka. Selebihnya ikatan disambungkan atau dibentuk oleh atom hidrogen untuk memenuhi valensi karbon. Formula umum yang digunakan untuk menghasilkan hidrokarbon tepu ialah – CnH2n+2.
Hidrokarbon tepu adalah utama dari dua jenis - alkana dan sikloalkana. Sebahagian daripada sebatian alkana ialah – metana, etana, propana, butana, pentana, dsb. Sikloalkana ialah sebatian dengan struktur gelang bersama-sama atom hibrid. Sifat-sifat sikloalkana hampir serupa dengan alkana kecuali takat didih dan lebur, yang secara perbandingan lebih tinggi.
Berikut ialah sifat atau kegunaan hidrokarbon tepu –
Apakah Hidrokarbon Tak Tepu?
Hidrokarbon tak tepu ditakrifkan sebagai hidrokarbon yang dibentuk oleh dua karbon dengan pelbagai ikatan di antara mereka. Ikatan berganda mungkin ikatan berganda atau ikatan rangkap tiga. Valensi karbon kemudiannya dipenuhi oleh atom hidrogen. Formula umum hidrokarbon tak tepu adalah untuk alkena – CnH2n, dan untuk alkuna ialah – CnH2n-2.
Hidrokarbon tak tepu adalah utama dari tiga jenis - alkena, alkuna, sebatian aromatik. Sifat-sifat sebatian aromatik tidak sama dengan alkena dan alkuna. Juga, sebatian ini secara perbandingan lebih stabil daripada alkena atau alkuna.
Berikut ialah sifat atau kegunaan hidrokarbon tak tepu –
Perbezaan Utama Antara Hidrokarbon Tepu dan Tak Tepus
Kesimpulan
Kimia adalah sesuatu yang penuh dengan kejutan kerana, dengan setiap langkah, sebatian atau produk baru terbentuk. Ia mempunyai banyak cabang di bawahnya, dan kimia organik adalah salah satu daripadanya. Sebatian organik ialah sebatian yang terbentuk hanya oleh atom karbon dan hidrogen. Sifat ikatan antara dua atom karbon menentukan jenis hidrokarbon itu.
Ikatan tunggal ialah hidrokarbon tepu, manakala ikatan rangkap dua atau ikatan rangkap tiga ialah hidrokarbon tak tepu. Untuk lebih spesifik, alkana ialah hidrokarbon tepu, manakala alkena dan alkuna ialah hidrokarbon tak tepu. Juga, hidrokarbon tepu kurang reaktif, manakala hidrokarbon tak tepu lebih reaktif.
Rujukan
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0376738800006232
- https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/ct300215p
- https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fchem.2014.00075/full
- https://cdnsciencepub.com/doi/abs/10.1139/v71-612
