Batuan igneus berasal daripada magma (batu cair) atau lava (batu cair yang menembusi permukaan bumi) yang menyejuk dan mengeras. Batuan ini kebanyakannya berbentuk kristal. Beberapa contoh batuan igneus termasuk granit, basalt, dan batu apung.
Batu enapan terhasil daripada pengumpulan dan pemendapan batuan sedia ada lain atau kepingan kecil sisa haiwan yang tersimen di dasar badan air. Batu-batu ini mempunyai struktur berpecah-belah. Contoh batuan sedimen termasuk batu pasir, kapur dan arang batu.
Batuan metamorfik terbentuk apabila batuan sedia ada mengalami perubahan kimia dan keadaan pepejal akibat haba dan tekanan. Batu-batu ini sangat keras dan mungkin kelihatan seperti berdaun. Beberapa contoh batuan metamorfik termasuk marmar, kuarsit, phyllite, dll.
Batu Enapan Igneus vs Batu Metamorfik
Perbezaan antara batuan igneus, sedimen dan metamorf terletak pada asal, pembentukan, tekstur, pengelasan dan sebagainya.
Jadual Perbandingan Antara Batu Igneus, Enapan dan Metamorfik
| Parameter Perbandingan | Batu Igneus | Batu Enapan | Batu Metamorfik |
| asal usul | Batu igneus berasal daripada bahan cair (magma atau lava). | Batuan enapan terhasil daripada sedimen batuan sedia ada, fosil, dan kepingan kecil sisa haiwan. | Batuan metamorfik berasal daripada batuan lain. |
| Pembentukan | Batu igneus terbentuk apabila bahan cair dari gunung berapi menyejuk dan menjadi pejal. | Batuan enapan terbentuk apabila sedimen terkumpul, termendap, dan tersimen di dasar badan air. | Batuan metamorfik terbentuk apabila batuan sedia ada lain melalui perubahan kimia dan fizikal akibat haba dan tekanan. |
| Struktur | Batu igneus terutamanya mempunyai struktur seperti kristal. | Batuan enapan mempunyai struktur serpihan dan mengandungi lapisan dalam yang dipanggil tempat tidur. | Batu metamorf adalah sangat keras dan mungkin kelihatan berjalur atau berlapis. |
| Tekstur | Tekstur batuan igneus bergantung pada seberapa cepat ia menjadi sejuk. Tekstur terdiri daripada berbutir kasar hingga berkaca. | Tekstur batuan sedimen bergantung pada klasi, umur dan tetapan pemendapannya. Ini biasanya berbutir. | Tekstur batuan metamorfik berdaun kerana tekanan. Sesetengah batu mungkin kelihatan tidak berdaun dan berjalur. |
| Jenis | Batuan igneus terdiri daripada dua jenis - intrusif (dipejal daripada magma di bawah permukaan bumi) dan ekstrusif (dipejal daripada lava di permukaan bumi) | Batuan enapan terdiri daripada tiga jenis – batuan enapan klastik (detrital), batuan enapan organik (biokimia), dan batuan enapan yang dimendakan secara kimia. | Batuan metamorfik boleh dibahagikan kepada dua kategori asas – batuan metamorfik berfoliasi dan batuan metamorfik tidak berfoliasi. |
| Contoh | Batuan igneus intrusif termasuk – granit, diorit, pegmatit; Batu igneus ekstrusif termasuk – basalt, tuf, pumice, scoria, dll. | Batu kapur, bijih besi, kapur, arang batu, batu pasir, batu lodak, syal, batu api, dsb. | Batu tulis, marmar, kuarsit, phyllite, gneiss, hornfels, dll. |
Apakah Batu Igneus?
Batuan igneus terbentuk apabila bahan leburan menyejuk dan menjadi pejal untuk membentuk bahan kristal. Oleh kerana batuan ini berasal daripada bentuk cecair (berbanding dengan batuan sedimen dan metamorfosis yang berasal daripada batuan sedia ada), ia boleh dipanggil batuan 'primer'.
Batuan igneus banyak terdapat kerana ia membentuk 95 peratus bahagian atas kerak bumi. Selain itu, terdapat kira-kira 700 jenis batuan ini. Daripada jumlah ini, granit ialah batu igneus yang terkenal yang digunakan untuk membina kebanyakan permukaan dapur.
Apakah Batu Enapan?
Batuan enapan terhasil daripada batuan sedia ada dan kepingan haiwan yang hidup dahulu yang melalui proses luluhawa, pengangkutan, pemendapan, pemadatan dan penyimenan. Batuan ini terbentuk selama berjuta-juta tahun di dasar badan air seperti lautan dan sungai.
Batuan enapan boleh dikategorikan kepada batuan klastik, organik dan termendak secara kimia. Batuan sedimen klastik ialah batuan yang terhasil sebagai tindak balas kepada luluhawa mekanikal pada batuan sedia ada.
Batuan enapan organik ialah batuan yang terhasil daripada sisa tumbuhan dan haiwan mati yang terkumpul dan termendap. Kadangkala, tindak balas kimia antara dua mineral yang terdapat dalam batuan mungkin berlaku. Apabila disejukkan, mineral ini memendakan dan bertukar menjadi batuan sedimen kimia.
Apakah Batu Metamorfik?
Batuan metamorfik terbentuk apabila batuan sedia ada tertakluk kepada perubahan haba dan tekanan yang menyebabkan perubahan fizikal dan kimia di dalamnya. Batuan itu melalui suhu melebihi 150 darjah Celsius dan tekanan sekitar 1500 bar untuk membentuk batuan baharu.
Batuan metamorfik boleh dikategorikan kepada dua jenis – batuan berfoliasi dan tidak berdaun. Batuan berfoliasi ialah batuan yang mempunyai struktur lapisan nipis, manakala batuan tidak berfoliasi tidak mempunyai struktur sedemikian.
Batuan metamorf membentuk sebahagian besar kerak bumi. Ia adalah batu yang terdapat dengan banyaknya. Menariknya, memandangkan Taj Mahal keseluruhannya terdiri daripada marmar, monumen itu adalah satu batu metamorf yang besar.
Perbezaan Utama Antara Batu Igneus, Enapan dan Metamorfik
- Batuan igneus terbentuk daripada bahan cair yang memejal. Sebaliknya, batuan sedimen dan metamorfik berasal daripada batuan sedia ada.
- Batuan igneus mempunyai struktur hablur, batuan enapan cenderung berpecah dan berstrata manakala batuan metamorf adalah sama ada berdaun atau tidak berdaun.
- 95 peratus bahagian atas kerak bumi diperbuat daripada batuan igneus, manakala yang terakhir merupakan peratusan yang tinggal di antara batuan dan mineral lain.
- Batuan metamorfosis didapati lebih dekat dengan permukaan bumi berbanding dengan batuan igneus yang terdapat di dalam kerak bumi atau mantel dan batuan sedimen yang terdapat di dasar badan air.
- Batu igneus yang paling terkenal, granit, digunakan untuk membina permukaan dapur. Garam batu ialah batu sedimen yang digunakan di seluruh dunia. Batu metamorf seperti marmar digunakan untuk membina rumah dan bangunan.
Kesimpulan
Batuan igneus, sedimen dan metamorfik boleh dibezakan dengan mudah melalui pembentukan, tekstur, struktur dan sebagainya. Ketiga-tiga jenis batu itu kadangkala mungkin merupakan mineral atau sedimen yang sama melalui kitaran batuan.
Sebagai contoh, batu igneus mungkin melalui proses luluhawa dan penyimenan untuk membentuk batu enapan. Batu ini boleh terus berubah menjadi batuan metamorfik jika mengalami perubahan haba dan tekanan.
