Pusat Kos ialah titik kesakitan organisasi yang perlu diberi tumpuan oleh syarikat. Ia tidak menjana sebarang keuntungan tetapi masih menanggung kos. Mereka adalah bertentangan dengan pusat keuntungan yang tidak seperti pusat kos, menyumbang kepada hasil organisasi secara langsung. Setelah organisasi mengenal pasti bahawa terdapat pusat kos, pengurusan pusat tersebut bertanggungjawab untuk melaksanakan semua kaedah pengurusan kos untuk memastikan kos terkawal. Pusat kos bertindak sebagai penjejak perbelanjaan.
Ini bermakna bahawa tanggungjawab pengurusan adalah terhad kepada meminimumkan kos dan mengekalkannya di bawah garis yang ditentukan oleh pengurusan atasan.
Unit Kos ialah kaedah piawai untuk mengukur kos. Ia memudahkan perbandingan antara kos yang berbeza. Ia khusus untuk produk/perkhidmatan. Sebagai contoh, dalam industri pembinaan jalan raya, unit kos ialah Km atau m. Dalam industri Gas, unit kos ialah meter padu.
Pusat Kos lwn Unit Kos
Perbezaan antara Pusat Kos dan Unit Kos ialah pusat kos ialah jabatan yang menanggung kos organisasi. Sebaliknya, unit kos ialah cara kos diukur berkenaan dengan produk atau perkhidmatan tertentu.
Jadual Perbandingan Antara Pusat Kos dan Unit Kos (dalam Bentuk Jadual)
| Parameter Perbandingan | Pusat kos | Unit Kos |
|---|---|---|
| Maknanya | Ia adalah istilah yang digunakan untuk merujuk kepada kos pembahagian bahagian yang tidak menyumbang secara aktif kepada penjanaan hasil organisasi. | Ia adalah istilah yang digunakan untuk mengenal pasti produk/perkhidmatan tertentu yang menjadi punca kos. |
| Skop | Ia mempunyai skop yang lebih luas. | Ia mempunyai skop yang sempit. |
| kos | Unit kos menyerap kos yang dikutip. | Ia adalah unit untuk mengukur kos. |
| tujuan | Ia membantu untuk mengklasifikasikan kos. | Ia bertindak sebagai medium perbandingan standard. |
| Keutamaan | Ia didahulukan dalam proses analisis kos. | Ia didahului oleh pusat kos. |
| Nombor | Terdapat beberapa pusat kos. | Terdapat unit kos yang berbeza untuk setiap produk/perkhidmatan. |
Apakah Pusat Kos?
Pusat Kos ialah istilah yang digunakan untuk merujuk kepada satu atau lebih unit dalam firma yang tidak menyumbang secara langsung kepada proses penjanaan hasil organisasi, tetapi ia menanggung perbelanjaan. Ini bermakna pusat kos memang menyumbang kepada keuntungan organisasi secara tidak langsung, tetapi ia masih dianggap sebagai pusat kos. Ini kerana keuntungan tersebut sukar untuk diukur atau diukur.
Contoh unit tersebut ialah jabatan Penyelidikan & Pembangunan (R&D) yang bertanggungjawab membangunkan produk untuk organisasi. Jabatan ini menanggung banyak kos untuk menghasilkan produk baharu. Tetapi penjanaan hasil tidak boleh diukur untuk jabatan R&D kerana produk yang dibangunkan oleh jabatan itu apabila dijual memberikan kredit jabatan Jualan untuk menjana hasil.
Oleh itu, boleh dikatakan bahawa pusat kos adalah penting kepada organisasi.
Jadi, untuk memastikan pusat kos ini tidak mengambil alih keuntungan syarikat, pihak pengurusan atasan menetapkan garis panduan untuk jabatan tersebut untuk mengelakkan kos mereka daripada melintasi jumlah yang ditetapkan. Pengurusan jabatan tersebut hanya bertanggungjawab untuk mengekalkan kos di unit tersebut. Mereka tidak perlu risau untuk menjana keuntungan.
Terdapat dua jenis pusat kos – pusat kos standard dan pusat kos budi bicara.
Pusat kos standard adalah satu di mana ia adalah mudah untuk menentukan nisbah input dan output. Pusat kos budi bicara adalah bertentangan dengan pusat kos standard. Nisbah input-output mereka sukar dikenal pasti.
Apakah Unit Kos?
Unit kos ialah unit dalam jabatan pentadbiran organisasi. Ini adalah piawaian yang membantu proses pengukuran kos dalam syarikat dan memudahkan perbandingan. Ini adalah unit khusus syarikat dan berbeza dari industri ke industri.
Sebagai contoh, unit kos industri keluli akan menjadi satu tan. Begitu juga, unit kos industri automobil ialah bilangan dan unit kos industri hotel ialah bilik. Ini didahului oleh pusat kos.
Selepas proses pengenalpastian pusat kos, unit kos memudahkan perbandingan data dan mengukur kos pusat kos yang berbeza.
Unit kos syarikat boleh menjadi unit mudah atau unit kompleks/komposit. Unit ringkas ialah unit yang hanya menggunakan satu piawaian ukuran tunggal seperti per meter, setiap tan, per kg, setiap keping, dsb.
Unit kompleks ialah unit yang melibatkan lebih daripada satu unit ukuran. Beberapa contoh yang sama adalah setiap kilowatt-jam, setiap penumpang-kilometer, dsb.
Oleh itu, tujuan utama unit kos adalah untuk membantu organisasi menyeragamkan kos ke atas semua jabatan organisasi dan mengetahui unit mana yang menanggung sebahagian besar kos. Ini membolehkan pengurusan tertinggi menjalankan kawalan ke atas jabatan tersebut.
Perbezaan Utama Antara Pusat Kos dan Unit Kos
Kesimpulan
Walaupun pusat kos dan unit kos adalah dua istilah yang berbeza, ia adalah saling bergantung dan penting untuk organisasi mengawal kos. Di mana pusat kos merujuk kepada subbahagian, lokasi, jabatan, dsb. unit kos merujuk kepada medium di mana kos diukur.
Beberapa contoh pusat kos ialah jabatan pemasaran, jabatan Penyelidikan dan Pembangunan, dsb. Beberapa contoh unit kos ialah meter, kilometer, gelen, dsb.
Dalam proses analisis kos, mengenal pasti pusat kos adalah langkah pertama, dan langkah kedua ialah mengukur kos jabatan tersebut menggunakan unit kos yang diputuskan oleh pengurusan atasan. Pusat kos memang menjana keuntungan melalui kecekapan operasi mereka tetapi tidak menyumbang secara langsung. Unit kos membantu untuk mengukur kos jabatan ini dari segi kuantiti.
