Kebanyakan makhluk di bumi adalah gabungan pelbagai unsur. Fungsi yang betul disokong oleh pelbagai mekanisme bersepadu. Terdapat pelbagai ilmu dan kajian yang berbeza yang berkaitan dengan setiap aspek. Dua aspek dan elemen utama ialah tingkah laku dan mental.
Tingkah Laku vs Mental
Perbezaan utama antara tingkah laku dan mental ialah tingkah laku ialah aspek individu, sistem, organisma atau entiti yang berurusan dengan tindakan atau ragam manakala mental ialah aspek individu, sistem, organisma atau entiti yang berurusan dengan kognitif dan sfera emosi.
Tingkah laku melibatkan tindakan dan juga ketiadaan tindakan yang dihasilkan sebagai tindak balas yang diselaraskan secara dalaman. Tingkah laku terdiri daripada dua jenis – bawaan atau dipelajari daripada persekitaran sekeliling. Perbuatan tingkah laku adalah petunjuk kestabilan mental. Terdapat juga pelbagai gangguan yang berkaitan dengan aspek tingkah laku seseorang individu.
Manakala mental pula melibatkan fungsi dan pemprosesan minda. Mental adalah asas kepada corak tingkah laku dan gerak balas terhadap rangsangan tertentu. Mental digunakan sebagai slanga di United Kingdom untuk menandakan seseorang atau sesuatu proses sebagai tidak siuman dan gila. Terdapat juga beberapa gangguan yang berkaitan dengan aspek mental seseorang individu.
Jadual Perbandingan Antara Tingkah Laku dan Mental
| Parameter Perbandingan | Tingkah laku | Mental |
| Definisi | Penerangan yang jelas, tepat, tidak jelas dan objektif tentang tingkah laku sasaran atau sebarang tingkah laku yang bersaing | Penerangan yang jelas, tepat, tidak jelas dan objektif tentang minda serta fungsi dan pemprosesannya |
| asal usul | Berasal daripada perkataan Perancis dan Latin "havior" dan "habēre" | Berasal daripada perkataan Latin yang dipanggil "mentum" |
| Profesional | Pakar dalam bidang tingkah laku ialah pekerja sosial, kaunselor, pakar perubatan dan jururawat | Pakar dalam bidang mental ialah pakar psikiatri, pakar neurologi, ahli terapi, ahli psikologi klinikal |
| Gangguan | Gangguan dalam tabiat makan, tindak balas terhadap situasi, tabiat minum dan bersenam | Kemurungan, skizofrenia, gangguan kebimbangan, gangguan berkaitan trauma, gangguan penyalahgunaan bahan, gangguan makan |
| sinonim | Tingkah laku, aktiviti yang boleh diperhatikan, tindak balas, adab | Psikologi, kognitif, serebrum |
Apakah Tingkah Laku?
Tingkah laku merujuk kepada tingkah laku individu, sistem, organisma, atau entiti. Tingkah laku boleh menjadi tindakan atau ragam mengenai persekitaran sekeliling. Tindak balas boleh daripada rangsangan dalaman atau luaran yang membawa keluar tingkah laku sukarela atau tidak sukarela.
Tingkah laku terdiri daripada tindakan dan juga ketiadaan tindakan yang dihasilkan sebagai tindak balas. Mereka diselaraskan secara dalaman. Tingkah laku dalam bentuk tindak balas adalah berbeza daripada perubahan biokimia dan psikologi yang lain, kerana ia berkembang dan berubah dalam tempoh yang lama. Tindak balas biasanya ke arah perubahan, perubahan, atau peristiwa dalam persekitaran.
Tingkah laku boleh terdiri daripada dua jenis - semula jadi atau dipelajari. Tingkah laku bukan sahaja terhad kepada manusia, dan termasuk tumbuhan, haiwan dan organisma lain juga. Objektif tingkah laku adalah untuk memberi arahan kepada pelajar dari segi yang boleh diukur. Teori pembelajaran tingkah laku dirujuk sebagai behaviorisme. Behaviorisme memberi tumpuan kepada tingkah laku yang dipelajari daripada persekitaran dan contoh popular ialah peneguhan positif.
Secara biologi, tingkah laku atau personaliti tidak diwarisi. Hanya gen yang diwarisi tetapi gen ini menghasilkan protein yang bertanggungjawab untuk mempengaruhi corak tingkah laku. Terdapat beberapa ciri tingkah laku dalam organisma yang telah berkembang melalui spesies. Ciri-ciri tingkah laku seperti perwatakan yang baik bukan sahaja boleh diwarisi tetapi juga dikembangkan.
Apa itu Mental?
Istilah mental merujuk kepada aspek kognitif dan emosi mana-mana individu atau organisma. Ia terdiri daripada cara organisma berfikir dan merasakan dan akhirnya mempengaruhi tindak balas tingkah laku. Gangguan mental boleh mengganggu dan menghalang fungsi harian, perhubungan dan kesihatan fizikal. Keseimbangan mental boleh membawa ketahanan psikologi.
Aspek mental boleh dipengaruhi oleh keadaan sosioekonomi, pendidikan, pekerjaan, tahap penglibatan sosial, dan kualiti perumahan. Malah genetik turut memainkan peranan dalam aspek mental. Corak mental tertentu boleh diwarisi. Perkataan itu berasal daripada perkataan Latin yang dipanggil "mentum". Istilah mental digunakan dalam konteks gangguan psikologi.
Istilah mental mempunyai mitos tertentu seperti kanak-kanak tidak mengalami masalah mental, orang yang mengalami gangguan mental adalah ganas, tiada pemulihan daripada masalah kesihatan mental atau terapi dan bantuan diri tidak berfaedah. Orang yang mempunyai masalah kesihatan mental boleh kelihatan dan berkelakuan seperti biasa, dan kebanyakan masalah tidak dapat dikenalpasti.
Mungkin terdapat beberapa gangguan mental seperti kemurungan, skizofrenia, gangguan kebimbangan, gangguan berkaitan trauma, gangguan penyalahgunaan bahan, gangguan makan dan jenis lain seperti itu. Punca isu kesihatan mental ini boleh berbeza-beza dan pelbagai tetapi beberapa punca biasa ialah penderaan, pengasingan, kesunyian, trauma, pengabaian, diskriminasi, atau stigma. Mental juga digunakan sebagai slanga di UK.
Perbezaan Utama Antara Tingkah Laku dan Mental
Kesimpulan
Tingkah laku dan mental adalah dua aspek utama dalam fungsi mana-mana spesies atau makhluk. Setiap makhluk telah dibina untuk terus hidup dan memberi makan sendiri. Setiap tindak balas dan aktiviti seseorang individu dihasilkan oleh pemprosesan mental selepas penilaian. Bukan sahaja tindakan tetapi tingkah laku, tabiat, corak, gaya berkaitan dengan pemprosesan mental.
Kedua-dua tingkah laku dan mental adalah aspek yang saling berkaitan dalam evolusi dan fungsi semasa. Kesan pada salah satu aspek boleh menghalang yang lain. Sifat tingkah laku dan mental adalah asas kepada faktor abiotik dan biotik ekosistem. Walaupun kedua-dua aspek adalah serupa dan saling berkaitan, mereka mempunyai perbezaan dan kontras yang berbeza antara satu sama lain.
Terdapat pelbagai gangguan dalam kedua-dua aspek. Berlakunya gangguan pada satu boleh menjejaskan fungsi cekap yang lain. Adalah penting untuk mengambil petunjuk dan petunjuk yang ditawarkan sebagai gejala oleh badan dan memulakan rawatan, jika perlu, seawal-awalnya.
