ANOVA dan MANOVA pada asasnya adalah dua kaedah statistik berbeza yang digunakan untuk mengira min bagi data tertentu. Perkataan ANOVA bermaksud analisis varian, manakala perkataan MANOVA bermaksud analisis pelbagai variasi.
Kaedah ANOVA yang digunakan untuk mengira min merangkumi hanya satu pembolehubah bersandar, manakala kaedah MANOVA yang digunakan untuk mengira min merangkumi pelbagai pembolehubah bersandar. Ia pada asasnya digunakan untuk menentukan sama ada terdapat sebarang perbezaan dalam kumpulan varian atau jika terdapat lebih daripada satu pembolehubah bersandar. Dan ini adalah bagaimana ia berbeza daripada ANOVA dalam satu cara, yang memerlukan hanya satu pembolehubah.
ANOVA lwn MANOVA
Perbezaan antara ANOVA dan MANOVA ialah hanya terdapat satu pembolehubah semasa mengira min melalui kaedah ANOVA, tetapi dalam kaedah MANOVA, terdapat dua atau lebih daripada dua pembolehubah yang berbeza. Kedua-dua kaedah digunakan dalam kajian statistik untuk menentukan min bagi persamaan yang diberikan. ANOVA menggunakan tiga model berbeza untuk pengiraan, manakala tiada model sedemikian digunakan dalam kaedah MANOVA.
ANOVA bermaksud analisis varian manakala Manova bermaksud varian analisis multivariat. Kedua-duanya digunakan sebagai kaedah statistik untuk mengira min tetapi dalam cara yang berbeza kerana ANOVA digunakan apabila terdapat hanya satu varian bersandar, tetapi MANOVA digunakan apabila terdapat lebih daripada satu varian bersandar. Apabila mengkaji statistik, apabila terdapat dua atau lebih daripada dua min dibandingkan antara satu sama lain, kaedah yang digunakan untuk mencari min dipanggil ANOVA iaitu analisis varian.
Kaedah MANOVA yang merupakan varian analisis multivariate, seperti namanya, digunakan apabila terdapat berbilang pembolehubah bersandar. Pembolehubah berbilang ini membantu dalam mengira dua atau lebih daripada pembolehubah bersandar itu. MANOVA tidak menggunakan model tertentu untuk mengira min bagi persamaan yang diberikan seperti yang dilakukan oleh ANOVA. Dalam MANOVA, Wilk's Lamba ditentukan kerana berbilang pembolehubah digunakan pada satu masa dalam satu pengiraan dan juga membantu dalam menentukan perbezaan antara mereka.
Jadual Perbandingan Antara ANOVA dan MANOVA
| Parameter Perbandingan | ANOVA | MANOVA |
| Singkatan | Analisis varian | Analisis pelbagai variasi bagi varian. |
| Kegunaan | Apabila terdapat hanya satu pembolehubah bersandar untuk mengira min. | Apabila terdapat berbilang pembolehubah untuk pengiraan min. |
| Bilangan Model | ANOVA menggunakan tiga model berbeza untuk pengiraan. | Tiada bilangan model yang digunakan dalam MANOVA untuk mengira min. |
| Keazaman | Dalam ANOVA, ujian-F digunakan untuk menentukan kepentingan faktor. | Dalam MANOVA, ujian F multivariate digunakan, yang dipanggil Wilk's Lambda. |
| Nilai F | Perbandingan varians faktor kepada varians ralat menentukan nilai F dalam ANOVA. | Matriks varians-kovarians faktor dibandingkan dengan matriks varians-kovarians ralat untuk mendapatkan Lambda Wilk. |
Apakah ANOVA?
ANOVA bermaksud varian analisis. Apabila mengkaji statistik, apabila terdapat dua atau lebih daripada dua min dibandingkan antara satu sama lain, tetapi secara serentak kaedah yang digunakan untuk mencari min dipanggil ANOVA iaitu analisis varian. Bagi mempelajari dan mewujudkan hubungan antara pembolehubah bererti, kaedah ANOVA digunakan. Untuk menentukan sama ada min yang dikira dua atau lebih kumpulan adalah sama atau tidak, ia meletakkan ujian. Dan ujian yang digunakan ini dipanggil ujian-t.
Untuk perbandingan min, nama ANOVA telah diberikan kerana, untuk menentukan atau mewujudkan hubungan antara min, varians tersebut sebenarnya sedang dibandingkan untuk menetapkan penubuhan.
ANOVA mempunyai tiga model berbeza yang digunakan dalam aspek berbeza untuk mengira min. Model kesan tetap digunakan apabila objek tertakluk kepada satu atau lebih daripada satu rawatan. Model kesan rawak digunakan apabila rawatan yang digunakan tidak ditetapkan sebelum ini untuk subjek dalam populasi yang besar. Model kesan campuran digunakan apabila rawatan mempunyai kedua-dua kaedah sebelumnya, kaedah tetap dan kaedah campuran juga.
Apa itu MANOVA?
MANOVA bermaksud varians analisis multivariate. Kaedah MANOVA dalam statistik digunakan apabila terdapat dua atau lebih daripada dua pembolehubah untuk mengira min. Ia membantu dalam mewujudkan dan menentukan perbezaan antara dua atau lebih daripada dua pembolehubah bersandar yang berbeza. Bantuan yang diberikan oleh kaedah ini adalah serentak antara dua pembolehubah yang berbeza.
Kaedah MANOVA yang merupakan varian analisis multivariate, seperti namanya, digunakan apabila terdapat berbilang pembolehubah bersandar. Pembolehubah berbilang ini membantu dalam mengira dua atau lebih daripada pembolehubah bersandar itu. Dalam MANOVA, ujian F multivariate digunakan, yang dipanggil Wilk's Lambda. Matriks varians-kovarians faktor dibandingkan dengan matriks varians-kovarians ralat untuk mendapatkan Lambda Wilk.
Perbezaan Utama Antara ANOVA dan MANOVA
Kesimpulan
Daripada perbincangan setakat ini, dapat disimpulkan bahawa ANOVA dan MANOVA pada asasnya adalah dua kaedah statistik berbeza yang digunakan untuk mengira min bagi sesuatu data. Perkataan ANOVA bermaksud analisis varian, manakala perkataan MANOVA bermaksud analisis pelbagai variasi.
Kaedah ANOVA yang digunakan untuk mengira min merangkumi hanya satu pembolehubah bersandar, manakala kaedah MANOVA yang digunakan untuk mengira min merangkumi pelbagai pembolehubah bersandar. Ia pada asasnya digunakan untuk menentukan sama ada terdapat sebarang perbezaan dalam kumpulan varian atau jika terdapat lebih daripada satu pembolehubah bersandar. Dan ini adalah bagaimana ia berbeza daripada ANOVA dalam satu cara, yang memerlukan hanya satu pembolehubah.
ANOVA mempunyai tiga model berbeza yang digunakan dalam aspek berbeza untuk mengira min. Model kesan tetap digunakan apabila objek tertakluk kepada satu atau lebih daripada satu rawatan. Model kesan rawak digunakan apabila rawatan yang digunakan tidak ditetapkan sebelum ini untuk subjek dalam populasi yang besar. Model kesan campuran digunakan apabila rawatan mempunyai kedua-dua kaedah sebelumnya, kaedah tetap dan kaedah campuran juga.
