Glikolisis ialah laluan metabolik yang membantu dalam penghasilan tenaga daripada makanan yang kita ambil, terutamanya karbohidrat. Istilah glikolisis hanya bermaksud lisis glukosa, iaitu, pecahan glukosa. 6 molekul glukosa yang mengandungi karbon yang kita makan dipecahkan kepada piruvat (3 molekul yang mengandungi karbon) melalui glikolisis yang merupakan laluan sepuluh langkah.
Glikolisis berlaku dalam sitoplasma dan membawa kepada pembentukan dua molekul piruvat daripada satu molekul glukosa. Klasifikasi glikolisis kepada aerobik atau anaerobik bergantung kepada nasib piruvat ini terbentuk. Jika piruvat ini dipecahkan lagi kepada molekul yang lebih ringkas dengan kehadiran oksigen, glikolisis dipanggil glikolisis aerobik tetapi jika piruvat ditukar kepada beberapa sebatian yang mengandungi karbon lain tanpa kehadiran oksigen, glikolisis dipanggil anaerobik.
Glikolisis Aerobik vs Glikolisis Anaerobik
Perbezaan antara glikolisis aerobik dan glikolisis anaerobik ialah glikolisis aerobik berlangsung dengan kehadiran oksigen dan berlaku dalam sel eukariotik manakala glikolisis anaerobik berlaku tanpa ketiadaan oksigen, dan berlaku dalam sel eukariotik serta prokariotik.
Glikolisis aerobik berterusan dalam mitokondria melalui Kitaran Kreb atau TCA dan ETS yang membawa kepada pembentukan produk akhir, CO.2, dan air manakala glikolisis anaerobik berterusan dalam sitoplasma yang membawa kepada pembentukan produk akhir, etanol atau asid laktik bergantung kepada jenis penapaian yang dilalui.
Jadual Perbandingan Antara Glikolisis Aerobik dan Glikolisis Anaerobik
| Parameter Perbandingan | Glikolisis Aerobik | Glikolisis anaerobik |
| Penglibatan oksigen | Glikolisis aerobik berlangsung dengan kehadiran oksigen. | Glikolisis anaerobik berlaku tanpa ketiadaan oksigen. |
| Berlaku dalam | Glikolisis aerobik hanya berlaku dalam sel eukariotik. | Glikolisis anaerobik boleh berlaku dalam sel eukariotik dan juga prokariotik. |
| Berterusan melalui | Glikolisis aerobik diteruskan melalui Kitaran Kreb atau kitaran asid trikarboksilik dan kemudian Sistem Pengangkutan Elektron. | Glikolisis anaerobik diteruskan sama ada melalui Penapaian Asid Laktik seperti dalam sel otot manusia atau Penapaian Etanol seperti dalam eukariota unisel seperti yis dan prokariot seperti bakteria. |
| Terus masuk ke dalam | Glikolisis aerobik berterusan di dalam mitokondria yang terdapat dalam eukariota. | Glikolisis anaerobik berterusan di dalam sitoplasma. |
| Produk akhir | Glikolisis aerobik membawa kepada kitaran Kreb dan ETS dan produk akhir yang terbentuk ini ialah CO2 dan air. | Glikolisis anaerobik membawa kepada penapaian etanol atau penapaian asid laktik dan oleh itu produk akhir masing-masing adalah etanol atau asid laktik. |
Apakah Glikolisis Aerobik?
Glikolisis aerobik adalah sebahagian daripada respirasi aerobik yang berlaku dalam eukariota dengan kehadiran oksigen dan menghasilkan 2 GTP, 6 NADH, dan 2 FADH2 yang mengalami fosforilasi oksidatif. Glikolisis aerobik diteruskan melalui kitaran Krebs yang juga dikenali sebagai kitaran asid trikarboksilik dan sistem pengangkutan elektron yang berlaku dalam mitokondria. Glikolisis aerobik berlaku secara eksklusif dalam sel eukariotik.
Dalam glikolisis aerobik, satu molekul glukosa dipecahkan kepada dua molekul piruvat. Molekul piruvat seterusnya ditukar kepada asetil koenzim A yang seterusnya diteruskan ke mitokondria untuk meneruskan kitaran Krebs atau kitaran TCA diikuti oleh Sistem Pengangkutan Elektron akhirnya menghasilkan produk akhir CO.2 dan air.
Apakah Glikolisis Anaerobik?
Glikolisis anaerobik adalah sebahagian daripada respirasi anaerobik yang berlaku tanpa ketiadaan oksigen dan menghasilkan hanya 4 molekul NADH yang dijana semula melalui fosforilasi peringkat substrat. Glikolisis anaerobik boleh berlaku dalam sel eukariotik dan prokariotik, dan ia berlaku dalam sitosol atau sitoplasma.
Glikolisis anaerobik diteruskan melalui mana-mana dua proses penapaian iaitu penapaian asid laktik dan penapaian alkohol. Ini berlaku dalam sitoplasma sel prokariotik atau eukariotik
Sesetengah sel eukariota seperti sel otot menghasilkan asid laktik daripada molekul 3-karbon, piruvat yang dihasilkan pada penghujung glikolisis. Ejen pengurangan untuk proses ini ialah NADH + H+ dan enzim yang terlibat ialah laktat dehidrogenase. Penapaian asid laktik berlaku dalam sel otot semasa senaman berat apabila oksigen yang mencukupi tidak dapat diberikan kepada sel otot. Ia membantu dalam pembinaan otot.
- Penapaian Etanol
Dalam penapaian etanol, piruvat ditukar menjadi CO2 dan etanol dalam keadaan anaerobik. Penapaian etanol berlaku dalam eukariota unisel seperti yis dan banyak prokariot. Enzim yang terlibat dalam proses ini ialah asid piruvat karboksilat dan alkohol dehidrogenase yang memangkinkan tindak balas ini.
Dalam kedua-dua penapaian asid laktik dan penapaian alkohol, tenaga yang sangat sedikit dibebaskan dan kedua-duanya adalah tindak balas yang berbahaya kerana kita dapat melihat bahawa sama ada asid atau alkohol dihasilkan sebagai hasil akhir proses.
Perbezaan Utama Antara Glikolisis Aerobik dan Glikolisis Anaerobik
Kesimpulan
Glikolisis ialah laluan metabolik sepuluh langkah yang memecahkan molekul glukosa kepada dua molekul piruvat. Jika piruvat yang terbentuk ditukar kepada asetil koenzim A dan seterusnya menjadi CO2 dan air maka glikolisis itu dinamakan glikolisis aerobik. Ia berterusan melalui Kitaran Kreb (atau TCA) dan kemudian ETS dan berlaku dalam mitokondria sel eukariotik.
Jika molekul piruvat ditukar kepada laktat dan seterusnya menjadi asid laktik, atau jika ia ditukar kepada asetaldehid dan seterusnya menjadi etanol, glikolisis dipanggil glikolisis anaerobik. Ia berterusan sama ada melalui penapaian asid laktik atau penapaian etanol dan boleh berlaku dalam sitoplasma eukariota atau prokariot.
